Nie żyje Tadeusz Różewicz
Artykuły

rok urodzenia miejsce urodzenia Radomsko 1921



tak
na tej kartce
ze szkolnego zeszytu syna
mieści się mój życiorys (…)

T. Różewicz/ Z życiorysu

24 kwietnia zmarł Tadeusz Różewicz(1921-2014), wybitny polski poeta, prozaik, dramaturg i scenarzysta, laureat wielu prestiżowych nagród literackich. Jego twórczość została przetłumaczona na 40 języków. Człowiek niezwykle skromny, rzadko pokazywał się publicznie, bardzo cenił swoją prywatność. Nie lubił rozgłosu, a rzeczywistość komentował tylko w swoich wierszach. Istniał i funkcjonował w świadomości kulturalnej i literackiej całego świata, ceniony za styl pisania i talent. Redaktor Elżbieta Sitek, wrocławska dziennikarka TVP, która była autorką licznych reportaży i filmów poświęconych Różewiczowi i miała okazję obserwować poetę przy pracy, podkreślała w 2011 roku w jednej z audycji jego wyjątkowość: «On z reguły pisze kilka wersji poszczególnych utworów (mówię o wierszach), poprawia je, zmienia, wykreśla. Kiedy się na to patrzy, to tak się człowiekowi wydaje, że to jest ta perfekcja, że do tego należy dążyć. Dla mnie to jest ideał artysty i poety».

Tadeusz Różewicz debiutował w 1947 r. tomem «Niepokój». Tam znalazł się jeden z najbardziej rozpoznawalnych utworów «Ocalony», w którym bohater z trudną wojenną pamięcią, stara się uporządkować na nowo swój świat. Za pomocą chropawych, powściągliwych i ogołoconych ze zbędnych środków stylistycznych wierszy odreagowuje okrucieństwa wojny. I rodzi się na nowo jako człowiek i jako poeta.

W latach 50. XX wieku, ukazały się kolejne tomy wierszy Różewicza: «Pięć poematów» (1950), «Czas który idzie» (1951), «Wiersze i obrazy» (1952), «Równina» (1954). Poza napisaną w 1959 roku «Kartoteką» najsłynniejsze sztuki Różewicza, to m.in. «Białe małżeństwo», «Stara kobieta wysiaduje», «Odejście głodomora», «Pułapka», «Do piachu». Ostatnia większa publikacja Różewicza – «Kup kota w worku» – ukazała się w 2008 r. To zbiór wierszy i krótkich form prozatorskich.

Smutne to wydarzenie i wielka strata dla wiernych czytelników Mistrza Różewicza oraz dla narodowej i światowej kultury.

Opr. Jadwiga DEMCZUK

fot. flickr.com_Marcin Biodrowski

 

Ocalony

Mam dwadzieścia cztery lata

ocalałem

prowadzony na rzeź.

 

To są nazwy puste i jednoznaczne:

człowiek i zwierzę

miłość i nienawiść

wróg i przyjaciel

ciemność i światło.

 

Człowieka tak się zabija jak zwierzę

widziałem:

furgony porąbanych ludzi

którzy nie zostaną zbawieni.

 

Pojęcia są tylko wyrazami:

cnota i występek

prawda i kłamstwo

piękno i brzydota

męstwo i tchórzostwo.

 

Jednako waży cnota i występek

widziałem:

człowieka który był jeden

występny i cnotliwy.

 

Szukam nauczyciela i mistrza

niech przywróci mi wzrok słuch i mowę

niech jeszcze raz nazwie rzeczy i pojęcia

niech oddzieli światło od ciemności.

 

Mam dwadzieścia cztery lata

ocalałem

prowadzony na rzeź.

 

 

Wśród wielu zajęć

Wśród wielu zajęć

bardzo pilnych

zapomniałem o tym

że również trzeba

umierać

 

lekkomyślny

zaniedbałem ten obowiązek

lub wypełniałem go

powierzchownie

 

od jutra

wszystko się zmieni

 

zacznę umierać starannie

mądrze optymistycznie

bez straty czasu

Nie żyje Tadeusz Różewicz

Powiązane publikacje
W Dubnie uporządkowano stary polski cmentarz
Wydarzenia
Członkowie Dubieńskiego Towarzystwa Kultury Polskiej oraz parafianie kościoła Świętego Jana Nepomucena po raz kolejny uporządkowali stary polski cmentarz przy ulicy Młyniwskiej w Dubnie.
28 marca 2024
Na uniwersytecie w Łucku otwarto polsko-ukraińską przestrzeń «Okolica»
Wydarzenia
Przestrzeń «Okolica» na Wydziale Filologii i Dziennikarstwa Wołyńskiego Uniwersytetu Narodowego im. Łesi Ukrainki jest zarówno rekreacyjna, jak i edukacyjna. Została uroczyście otwarta 28 marca.
28 marca 2024
Ukazał się nr 6 «Monitora Wołyńskiego»
Wydarzenia
Zapraszamy Państwa na łamy dzisiejszego numeru «Monitora Wołyńskiego». Piszemy w nim m.in. o rodzinnych historiach Władysława Bagińskiego z Równego, mistrzu Wielkiej Brytanii i Australii w szermierce urodzonym na Wołyniu, a także zapraszamy na rozmowę z organmistrzem Sandorem Schreinerem.
28 marca 2024
Sandor Schreiner: «Nie ma dwóch takich samych organów»
Rozmowy
W maju tego roku w kościele Świętego Jana Nepomucena w Dubnie zostaną poświęcone organy. Pierwsze i jak dotąd jedyne w całym obwodzie rówieńskim zainstalowane w latach niepodległości w czynnym kościele katolickim. Budował je organmistrz z Zakarpacia Sandor Schreiner. Proponujemy uwadze Czytelników wywiad z artystą.
27 marca 2024
Letnia szkoła języka, literatury i kultury polskiej na Uniwersytecie Śląskim
Konkursy
Szkoła Języka i Kultury Polskiej na Uniwersytecie Śląskim zaprasza na bezpłatną letnią szkołę w ramach programu Letnie kursy NAWA.
26 marca 2024
ABC kultury polskiej: Reksio i reszta ferajny
Artykuły
Niech podniesie rękę w górę każdy, kto w czasach magicznego dzieciństwa poznał animowaną opowieść zaczynającą się od słów: «Dawno, dawno temu w Krainie Deszczowców zaginął sławny badacz latających żab profesor Baltazar Gąbka. Z Krakowa wyrusza ekspedycja kierowana przez niemniej słynnego podróżnika – Wawelskiego Smoka, któremu w niebezpiecznej wyprawie towarzyszy książęcy kucharz Bartolini Bartłomiej. Ich śladem podąża tajemniczy Don Pedro...»
25 marca 2024
Uporządkowano polski cmentarz wojenny na Wołyniu
Wydarzenia
Tradycją stały się prace przy uporządkowaniu grobów na Polskim Cmentarzu Wojennym w Przebrażu. Teraz miejscowość nazywa się Hajowe. Dwa razy do roku, jesienią i przed Świętami Wielkanocnymi, przyjeżdża tu grupa inicjatywna Stowarzyszenia Kultury Polskiej im. Ewy Felińskiej na Wołyniu.
23 marca 2024
Park jako symfonia. Przy sali organowej w Równem powstanie gotycki ogród
Artykuły
W Równem publiczności zaprezentowano propozycje rozwiązań krajobrazowych i architektonicznych, które mogą zostać zrealizowane w ramach projektu «Gotycki Ogród Sali Organowej». Obejmuje on aranżację przestrzeni kulturalnej przy Sali Muzyki Kameralnej i Organowej Rówieńskiej Filharmonii Obwodowej, dawnym kościele Świętego Antoniego.
23 marca 2024
Zmasowany ostrzał Ukrainy: w nocy uszkodzono 25 gospodarstw domowych na Tarnopolszczyźnie
Wydarzenia
25 prywatnych gospodarstw domowych w kilku hromadach na Tarnopolszczyźnie zostało uszkodzonych podczas zmasowanego ostrzału Ukrainy, który odbył się w nocy z 21 na 22 marca. Poinformowały o tym podczas briefingu władze obwodu tarnopolskiego.
22 marca 2024