„Granica 835” – łączmy się!
Artykuły

21 sierpnia we wsiach Kreczów w rejonie Iwanicze (Ukraina) oraz Kryłów (Polska) odbędą się Europejskie Dni Dobrosąsiedztwa „Granica 835”. W celu szczegółowego zapoznania się ze specyfiką tego przedsięwzięcia przeprowadziliśmy rozmowę z głównymi organizatorami imprezy – księdzem Stefanem Batruchem, prezesem Fundacji Kultury Duchowej Pogranicza z Lublina oraz Ołeną Jaremko ze Lwowa - prezesem młodzieżowej organizacji pozarządowej „Akademia Ukraińskiej Młodzieży”.

Proszę opowiedzieć, jak powstał pomysł Europejskich Dni Dobrosąsiedztwa? W jakim celu one są organizowane?

Stefan Batruch: W czasie powstania tego projektu organizowaliśmy wspólnie dwa obozy młodzieżowe i wyjazdy za granicę. Poczuliśmy wtedy, że doskonale się rozumiemy, darzymy się nawzajem zaufaniem i druga strona nie zawiedzie. W ciągu tych lat udało się nam również wypracować pewien model partnerstwa, taki w którym żadna ze stron nie czuje się niedowartościowana czy  zdominowana, gdzie wszystkim przynależą równe prawa współorganizatorów. Jestem zadowolony ze współpracy z „Akademią Ukraińskiej Młodzieży” i organizacjami z Łucka, które zgłosiły się do współdziałania z nami w przedsięwzięciach na terenach przygranicznych.

Dlaczego właśnie ta inicjatywa, dlaczego granica? Przede wszystkim, żeby mieszkańcy pogranicza sami zabrali się za sprawy, a nie czekali, że granicę przemienią instytucje centralne. To, jak będzie wyglądała granica jutro, zależy od nas – obywateli pragnących zwiedzać Europę i współpracować z organizacjami w Polsce i na Ukrainie. Od nas zależy, czy stanie się ona taką, jaką chcemy ją widzieć, czy nadal pozostaną nieprzyjemne procedury sprawdzania i długie kolejki. Przekraczając granicę ludzie często czują się poniżani. Boli nas to i denerwuje, jednak nadal czekamy, że ktoś rozstrzygnie ten problem bez naszego zaangażowania. Pragniemy udowodnić, że tak być nie musi.

Dlaczego uważa się, że mieszkańcy pogranicza czują się  niedowartościowani?

Stefan Batruch: Przede wszystkim, moim zdaniem, są to pozostałości przeszłości. Granica została ustanowiona w sposób dyktatorski, przemocą. Strona ukraińska uważa, że ukraińskie ziemie etniczne są częściowo poza granicami kraju. Strona polska uważa, że na Wołyniu również mieszka sporo Polaków,  uważających tę ziemię za swoją ojczyznę. Nie istnieje sprawiedliwa granica. Ona jest stworzona sztucznie. Jednak, z drugiej strony, nie wiem, czy Polacy i Ukraińcy potrafiliby ustalić, jak ta granica miałaby przebiegać… Granica to jest pas, cieniutki pas pomiędzy dwoma państwami. Żeby stworzyć wrażenie, że granica jest czymś poważnym, należało wybudować cały system, wystawić drut kolczasty, podłączyć prąd elektryczny, przeorać ziemię tworząc w ten sposób strefę pograniczną, niedostępną dla osób postronnych. Pobyt w strefie przygranicznej przewidywał dużo ograniczeń, co z kolei powodowało skojarzenie - granica jest czymś okropnym.

Proszę opowiedzieć o zeszłorocznej „Granicy 835”? Co się odbywało na Wołyniu?

Ołena Jaremko: Na początku transgraniczne spotkania odbywały się w Korczuniu. Korczuń to jest wieś przecięta granicą, która się znajduje koło Sokala. Spotkania rozpoczęły się od tradycyjnego uszanowania Bożej Rodzicielki 28 sierpnia. Od tego czasu transgraniczne imprezy zaczęły się upowszechniać. Ponieważ ta inicjatywa nie zatrzymała się w jednym punkcie granicznym, to w latach 2007 i 2008 zorganizowano „Granicę 803”. Dni Dobrosąsiedztwa odbywały się wówczas w Uhrynowie (obwód lwowski) i Dołhobyczowie, w miejscu późniejszego przejścia granicznego. Na tym odcinku przygranicznym udało się nam usunąć drut kolczasty. 60 tysięcy osób zadeklarowało swoje pragnienie, aby przejść granicznych było coraz więcej. Później, kiedy podjęto kwestię budowy  przejścia granicznego, powstała kolejna inicjatywa w obwodzie wołyńskim. Zeszłego roku odbyła się impreza pod nazwą „Granica 835”.

W ramach Dni Dobrosąsiedztwa odbywa się dużo przedsięwzięć. Między innymi modlitwa ekumeniczna, która gromadzi razem przedstawicieli różnych wyznań, ponieważ Bóg jest jeden dla nas wszystkich. Pragniemy prosić o pojednanie, o przebaczenie, o dobrosąsiedzkie stosunki dla wszystkich, którzy zamieszkują te tereny. Odbywa się również transgraniczny jarmark, w tym jarmark warsztatowy, szkolenia, występy zespołów twórczych. Tradycyjnie już są organizowane integracyjne spotkania młodzieży. W zeszłym roku powstała inicjatywa zorganizowania Forum Współpracy Transgranicznej, w czasie którego trwały dyskusje i okrągłe stoły. W Forum uczestniczyli dyplomaci, politycy,  deputowani, przedstawiciele organizacji dbających o stan granicy i współpracę transgraniczną. Forum daje możliwość uzgadniania planów partnerskich, promowania nowych inicjatyw oraz dzielenia się doświadczeniem. Również tradycyjnie organizowane są zawody sportowe i koncert, w którym uczestniczą zespoły z Ukrainy i Polski. Oczywiście, każdego roku są pewne niespodzianki i nowe inicjatywy. Nie ulega zmianom natomiast to, że ten program odbywa się równolegle po obu stronach granicy.

Czy jest już ustalony program koncertów ? Kto wystąpi przed Polakami i Ukraińcami w bieżącym roku? I czy da się organizować koncert w ten sposób, aby na jednej scenie występowali zarówno Polacy, jak też Ukraińcy?

Stefan Batruch: Ten projekt ma na celu zachęcać malarzy i artystów do współpracy. Mamy już pozytywne skutki – wspólnie nagraną płytę dwóch zespołów. Wiemy również, że „Habakuk” z Polski i „Flajzzza” z Łucka pragną nagrać wspólną płytę i nawet przesłuchiwałem już ich wspólną piosenkę. W tym roku odbędzie się też wspólny koncert dwóch zespołów – „Mad Heads” od strony ukraińskiej i „Sidney Polak” od strony polskiej. Mamy pomysł, żeby one wzajemnie wykonały swoje piosenki i ewentualnie wystąpiły z jakimś utworem razem. Zauważamy, że zespoły są zainteresowane taką współpracą, to jest rzecz ważna i potrzebna, która dodatkowo zachęca później do podejmowania kolejnych projektów.

Rozmawiała Maria DOMAŃSKA

WOŁYŃSKI NOWYNY

Powiązane publikacje
W Dubnie uporządkowano stary polski cmentarz
Wydarzenia
Członkowie Dubieńskiego Towarzystwa Kultury Polskiej oraz parafianie kościoła Świętego Jana Nepomucena po raz kolejny uporządkowali stary polski cmentarz przy ulicy Młyniwskiej w Dubnie.
28 marca 2024
Na uniwersytecie w Łucku otwarto polsko-ukraińską przestrzeń «Okolica»
Wydarzenia
Przestrzeń «Okolica» na Wydziale Filologii i Dziennikarstwa Wołyńskiego Uniwersytetu Narodowego im. Łesi Ukrainki jest zarówno rekreacyjna, jak i edukacyjna. Została uroczyście otwarta 28 marca.
28 marca 2024
Ukazał się nr 6 «Monitora Wołyńskiego»
Wydarzenia
Zapraszamy Państwa na łamy dzisiejszego numeru «Monitora Wołyńskiego». Piszemy w nim m.in. o rodzinnych historiach Władysława Bagińskiego z Równego, mistrzu Wielkiej Brytanii i Australii w szermierce urodzonym na Wołyniu, a także zapraszamy na rozmowę z organmistrzem Sandorem Schreinerem.
28 marca 2024
Sandor Schreiner: «Nie ma dwóch takich samych organów»
Rozmowy
W maju tego roku w kościele Świętego Jana Nepomucena w Dubnie zostaną poświęcone organy. Pierwsze i jak dotąd jedyne w całym obwodzie rówieńskim zainstalowane w latach niepodległości w czynnym kościele katolickim. Budował je organmistrz z Zakarpacia Sandor Schreiner. Proponujemy uwadze Czytelników wywiad z artystą.
27 marca 2024
Letnia szkoła języka, literatury i kultury polskiej na Uniwersytecie Śląskim
Konkursy
Szkoła Języka i Kultury Polskiej na Uniwersytecie Śląskim zaprasza na bezpłatną letnią szkołę w ramach programu Letnie kursy NAWA.
26 marca 2024
ABC kultury polskiej: Reksio i reszta ferajny
Artykuły
Niech podniesie rękę w górę każdy, kto w czasach magicznego dzieciństwa poznał animowaną opowieść zaczynającą się od słów: «Dawno, dawno temu w Krainie Deszczowców zaginął sławny badacz latających żab profesor Baltazar Gąbka. Z Krakowa wyrusza ekspedycja kierowana przez niemniej słynnego podróżnika – Wawelskiego Smoka, któremu w niebezpiecznej wyprawie towarzyszy książęcy kucharz Bartolini Bartłomiej. Ich śladem podąża tajemniczy Don Pedro...»
25 marca 2024
Uporządkowano polski cmentarz wojenny na Wołyniu
Wydarzenia
Tradycją stały się prace przy uporządkowaniu grobów na Polskim Cmentarzu Wojennym w Przebrażu. Teraz miejscowość nazywa się Hajowe. Dwa razy do roku, jesienią i przed Świętami Wielkanocnymi, przyjeżdża tu grupa inicjatywna Stowarzyszenia Kultury Polskiej im. Ewy Felińskiej na Wołyniu.
23 marca 2024
Park jako symfonia. Przy sali organowej w Równem powstanie gotycki ogród
Artykuły
W Równem publiczności zaprezentowano propozycje rozwiązań krajobrazowych i architektonicznych, które mogą zostać zrealizowane w ramach projektu «Gotycki Ogród Sali Organowej». Obejmuje on aranżację przestrzeni kulturalnej przy Sali Muzyki Kameralnej i Organowej Rówieńskiej Filharmonii Obwodowej, dawnym kościele Świętego Antoniego.
23 marca 2024
Zmasowany ostrzał Ukrainy: w nocy uszkodzono 25 gospodarstw domowych na Tarnopolszczyźnie
Wydarzenia
25 prywatnych gospodarstw domowych w kilku hromadach na Tarnopolszczyźnie zostało uszkodzonych podczas zmasowanego ostrzału Ukrainy, który odbył się w nocy z 21 na 22 marca. Poinformowały o tym podczas briefingu władze obwodu tarnopolskiego.
22 marca 2024