Kartki świąteczne noworoczne
Artykuły

Dziś Nowy Rok niemal we wszystkich krajach chrześcijańskich jest obchodzony pierwszego stycznia. Ta tradycja jest tak stara, jak zwyczaj wysyłania życzeń świątecznych i składania prezentów. Kiedyś, jak wynika ze źródeł historycznych, były to owoce (chyba stąd pochodzi zwyczaj zdobienia noworocznej choinki w drobne czerwone jabłuszka i orzechy), później też dary bogatsze, które z biegiem czasu stały się obowiązkowe. Na przykład, cesarze rzymscy wymagali darów od wszystkich mieszkańców Rzymu.

W Rosji po raz pierwszy Nowy Rok obchodzono 1 stycznia na podstawie rozkazu  Piotra I w 1700 roku. W tym dniu car rozkazał ozdobić domy gałęziami sosny, jodły i jałowca oraz wszyscy mieli radośnie składać sobie nawzajem życzenia świąteczne (na początku zgodnie z rozkazem, potem to stało się przyzwyczajeniem). Pierwszą mszę noworoczną odprawił  patriarcha prawosławny Stefan Jaworski (nawiasem mówiąc, pochodził on z Jaworowa pod Lwowem). Od czasu powstania telewizji corocznie przyjmujemy życzenia składane równo o północy przez zwierzchników państwowych.

Obecnie składamy życzenia krewnym, przyjaciołom, znajomym. Do wymaganych atrybutów święta od dawna są zaliczane kartki świąteczne.

Pierwsze „pocztówki” noworoczne pojawiły się na początku ubiegłego wieku, obrazki raczej dotyczyły Bożego Narodzenia niż Nowego Roku. W czasie niedługiego czasu niepodległości Ukrainy w 1918 roku wydano kilkanaście kartek bożonarodzeniowo-noworocznych o tematyce ukraińskiej. Były to wzory artystyczne grafiki ukraińskiej autorstwa Jarosława Pstraka, Ołeny Kulczyckiej, Gnata Kołyczniaka. Jako wydanie seryjne „Wesołych Świąt Bożego Narodzenia – bądźmy zdrowi!” zostały one opublikowane w edycji „Syrenka” (Polska).

Później w ukraińskich kartkach świątecznych motyw bożonarodzeniowy (jako „nieprzydatny” – żeby nie „zatruwać naród opium religijnym”) ustąpił miejsca noworocznemu. Równocześnie na kartkach pojawiła się ogólnopaństwowa propaganda ulotkowa: portret Lenina na ścianie nad drzewkiem noworocznym ozdobionym czerwonymi flagami albo pięciokątna gwiazda na Wieży Kremlowskiej i na choince. Nie miało to żadnego znaczenia, że w rzeczywistości dzieci nigdy nie zjeżdżały z góry saniami trzymając w ręku czerwone flagi, a choinkę nigdy w nadmiarze nie przyozdabiano czerwonymi flagami i gwiazdami.

07

Estetyczną lukę częściowo wypełniały kartki importowe, przysyłane od rodzin z Polski, Czech, Niemiec, Kanady, Ameryki i kartki fotograficzne, wykonane ręcznie. Sielankowe, słodziutkie, oczywiście nie były wzorami sztuki, jednak ich symbolika była zrozumiała i bardziej przemawiała do serca i umysłu.

Kartki zaczęto podpisywać „Z Nowym Rokiem!” po „odwilży chruszczowskiej” i tak już pozostało. Obecnie wiele kartek świątecznych z okazji Nowego Roku i Bożego Narodzenia cieszy oko i odpowiada najbardziej wymagającym deltiologom.

Natalia PUSZKAR

Powiązane publikacje
W Dubnie uporządkowano stary polski cmentarz
Wydarzenia
Członkowie Dubieńskiego Towarzystwa Kultury Polskiej oraz parafianie kościoła Świętego Jana Nepomucena po raz kolejny uporządkowali stary polski cmentarz przy ulicy Młyniwskiej w Dubnie.
28 marca 2024
Na uniwersytecie w Łucku otwarto polsko-ukraińską przestrzeń «Okolica»
Wydarzenia
Przestrzeń «Okolica» na Wydziale Filologii i Dziennikarstwa Wołyńskiego Uniwersytetu Narodowego im. Łesi Ukrainki jest zarówno rekreacyjna, jak i edukacyjna. Została uroczyście otwarta 28 marca.
28 marca 2024
Ukazał się nr 6 «Monitora Wołyńskiego»
Wydarzenia
Zapraszamy Państwa na łamy dzisiejszego numeru «Monitora Wołyńskiego». Piszemy w nim m.in. o rodzinnych historiach Władysława Bagińskiego z Równego, mistrzu Wielkiej Brytanii i Australii w szermierce urodzonym na Wołyniu, a także zapraszamy na rozmowę z organmistrzem Sandorem Schreinerem.
28 marca 2024
Sandor Schreiner: «Nie ma dwóch takich samych organów»
Rozmowy
W maju tego roku w kościele Świętego Jana Nepomucena w Dubnie zostaną poświęcone organy. Pierwsze i jak dotąd jedyne w całym obwodzie rówieńskim zainstalowane w latach niepodległości w czynnym kościele katolickim. Budował je organmistrz z Zakarpacia Sandor Schreiner. Proponujemy uwadze Czytelników wywiad z artystą.
27 marca 2024
Letnia szkoła języka, literatury i kultury polskiej na Uniwersytecie Śląskim
Konkursy
Szkoła Języka i Kultury Polskiej na Uniwersytecie Śląskim zaprasza na bezpłatną letnią szkołę w ramach programu Letnie kursy NAWA.
26 marca 2024
ABC kultury polskiej: Reksio i reszta ferajny
Artykuły
Niech podniesie rękę w górę każdy, kto w czasach magicznego dzieciństwa poznał animowaną opowieść zaczynającą się od słów: «Dawno, dawno temu w Krainie Deszczowców zaginął sławny badacz latających żab profesor Baltazar Gąbka. Z Krakowa wyrusza ekspedycja kierowana przez niemniej słynnego podróżnika – Wawelskiego Smoka, któremu w niebezpiecznej wyprawie towarzyszy książęcy kucharz Bartolini Bartłomiej. Ich śladem podąża tajemniczy Don Pedro...»
25 marca 2024
Uporządkowano polski cmentarz wojenny na Wołyniu
Wydarzenia
Tradycją stały się prace przy uporządkowaniu grobów na Polskim Cmentarzu Wojennym w Przebrażu. Teraz miejscowość nazywa się Hajowe. Dwa razy do roku, jesienią i przed Świętami Wielkanocnymi, przyjeżdża tu grupa inicjatywna Stowarzyszenia Kultury Polskiej im. Ewy Felińskiej na Wołyniu.
23 marca 2024
Park jako symfonia. Przy sali organowej w Równem powstanie gotycki ogród
Artykuły
W Równem publiczności zaprezentowano propozycje rozwiązań krajobrazowych i architektonicznych, które mogą zostać zrealizowane w ramach projektu «Gotycki Ogród Sali Organowej». Obejmuje on aranżację przestrzeni kulturalnej przy Sali Muzyki Kameralnej i Organowej Rówieńskiej Filharmonii Obwodowej, dawnym kościele Świętego Antoniego.
23 marca 2024
Zmasowany ostrzał Ukrainy: w nocy uszkodzono 25 gospodarstw domowych na Tarnopolszczyźnie
Wydarzenia
25 prywatnych gospodarstw domowych w kilku hromadach na Tarnopolszczyźnie zostało uszkodzonych podczas zmasowanego ostrzału Ukrainy, który odbył się w nocy z 21 na 22 marca. Poinformowały o tym podczas briefingu władze obwodu tarnopolskiego.
22 marca 2024