25 lat temu powstało Towarzystwo Kultury Polskiej Ziemi Zdołbunowskiej. O głównej misji organizacji, jej aktualnych oraz wcześniejszych projektach opowiada prezes Zofia Michalewicz.
– Pani Zofio, jaką datę można uznać za narodziny kierowanego przez panią Towarzystwa?
– Według dokumentów 9 stycznia 1996 r., kiedy to oficjalnie zarejestrowano organizację pozarządową Towarzystwo Kultury Polskiej Ziemi Zdołbunowskiej.
Oczywiście TKP nie powstało w jeden dzień. Zjednoczeniu przedstawicieli miejscowej społeczności polskiej, a także zachęceniu ich do założenia własnej organizacji sprzyjał ówczesny proboszcz parafii Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Zdołbunowie ks. Witold Józef Kowalów.
Początkowo na czele towarzystwa stała Irena Androszczuk, zastąpiłam ją na tym stanowisku w 2002 r.
– W jakim celu powstało Towarzystwo?
– Aby zachować tożsamość narodową Polaków w naszym regionie. Skupiamy polską społeczność Zdołbunowszczyzny, pomagając jej wspierać tradycje naszych przodków, a często poznawać je poprzez wspólną twórczość, naukę i komunikację. Dążymy również do wzmocnienia dobrosąsiedzkich stosunków między Ukrainą a Polską.
– Ile osób liczy Towarzystwo Kultury Polskiej Ziemi Zdołbunowskiej?
– Obecnie członkami TPK jest 170 osób. Są to ludzie w różnym wieku, wykonujący różne zawody. Dla nich członkostwo w organizacji to możliwość zachowania narodowych korzeni i szansa na włączenie się we wspólne ważne sprawy. Kilka lat z rzędu porządkujemy miejsca pochówku Polaków na jednym ze zdołbunowskich cmentarzy. Staraliśmy się także się o odrestaurowanie znajdującej się tam zaniedbanej kaplicy. Wspólnie urządziliśmy klasę języka polskiego w szkole sobotnio-niedzielnej, która powstała przy Towarzystwie dziewięć lat temu.
W tym roku języka polskiego w siedmiu klasach szkoły uczy się około 100 osób. Zajęcia prowadzi obecnie Małgorzata Krasowska skierowana z Polski przez Ośrodek Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą. Jej poprzedniczkami były nauczycielki Maria Musiał, Barbara Włodarczyk, Elżbieta Piotrowska, Barbara Dziurkowska i Anna Szczygielska. Wszystkie zawsze dbały o to, aby lekcje były ciekawe. Uczniowie szkoły sobotnio-niedzielnej są laureatami olimpiady języka polskiego i konkursów tematycznych, biorą udział w licznych imprezach, w których towarzystwo uczestniczy lub je organizuje.
Uczestnicy konkursu znawców historii Polski. 2018 r.
– Proszę opowiedzieć więcej o tym kierunku działalności.
– Uczestnictwo w takich akcjach i konkursach jak Narodowe Czytanie, Ogólnoukraińskie Dyktando z Języka Polskiego, konkurs «Triathlon Intelektualny», różnego rodzaju festiwalach kulturalnych i artystycznych stało się dla nas tradycją.
W pewnym momencie przy Towarzystwie stworzono amatorski żeński zespół wokalny «Seniorki». Jego twórczość pomaga zapoznać mieszkańców regionu z polskim folklorem. Głosy członkiń zespołu słychać było na festiwalach międzynarodowych, m.in. na festiwalu poezji Marii Konopnickiej w Przedborzu w Polsce, festiwalu tradycyjnej kultury ludowej «Kolęda» i w ciągu «Tygodnia kultury polskiej na Rówieńszczyźnie» w stolicy obwodu, na obwodowym festiwalu kultur narodowych «W kręgu rodzinnym» w Dubnem, Festiwalu Polskiej Poezji Śpiewanej w Kowlu w obwodzie wołyńskim oraz na innych imprezach. Można śmiało powiedzieć, że «Seniorki» to wyrazista strona w dziejach naszego towarzystwa. Mam nadzieję, że jego godnym następcą zostanie stworzony kilka lat temu zespół wokalny, który nazwaliśmy «Polskie Kwiaty».
Pielęgnujemy zwyczaj dzielenia się opłatkiem – jest to świetna okazja do spotkania, w szczególności z najstarszymi członkami naszej społeczności. Wśród nich są osoby samotne lub schorowane. Dzięki pomocy Konsulatu Generalnego RP w Łucku wspieramy je finansowo.
Opłatek. 2020 r.
Świętujemy również Mikołajki i Boże Narodzenie. Organizujemy dla młodzieży ciekawe turnieje i quizy z polskiej historii i literatury. Przeprowadziliśmy także uroczystość z okazji 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości.
Co roku organizujemy święto z okazji Międzynarodowego Dnia Dziecka. Tego lata taka akcja odbyła się w Zdołbunowie już po raz ósmy. To charytatywne wydarzenie, dlatego zapraszamy do udziału w nim dzieci z niepełnosprawnością, uczniów położonych w obwodzie specjalizowanych szkół. Staramy się, aby wszyscy mieli możliwość wykazać się swoimi talentami, nauczyć się czegoś nowego, wypocząć i zabawić się, a także spróbować pysznego jedzenia i ucieszyć się z otrzymanych prezentów. Oczywiście wymaga to wiele wysiłku ze strony najbardziej aktywnych członków towarzystwa.
Dzień Dziecka w Zdołbunowie. 2021 r.
Z reguły na nasze prośby reagują przedsiębiorcy i władze lokalne. Ale największe wsparcie finansowe w przygotowaniu tego święta i innych naszych imprez mamy ze strony Konsulatu Generalnego RP w Łucku.
Organizujemy również wycieczki do historycznych miejsc na Ukrainie dla uczniów szkoły sobotnio-niedzielnej. Mieliśmy już takie wyjazdy do Lwowa, Kijowa, Łucka, Krzemieńca, Kamieńca Podolskiego i innych miast. Niezapomniane wrażenia pozostawia nie tylko zwiedzanie muzeów, świątyń, parków i miejsc związanych z wybitnymi postaciami kultury polskiej i ukraińskiej, ale także wspólnie spędzony czas.
Na cmentarzu w Kijowie-Bykowni. 2017 r.
Z przyjemnością zapoznajemy gości i uczestników naszych imprez z tradycyjnymi polskimi potrawami. Przy tej okazji pragnę wspomnieć o tegorocznych obchodach Dnia Zdołbunowa – nasza zupa pomidorowa utrwaliła się w pamięci wielu uczestników i gości imprezy.
Dzień Miasta w Zdołbunowie. 2021 r.
– Z jakimi instytucjami i organizacjami Towarzystwo nawiązało stałą współpracę?
– Mamy wielu przyjaciół. Owocnie współpracujemy z Konsulatem Generalnym RP w Łucku, towarzystwami kultury polskiej w obwodzie rówieńskim, tarnopolskim i wołyńskim. W Łucku mamy jeszcze jednego przyjaciela – studio artystyczne «Piaternia». Wiele imprez organizujemy we współpracy ze Zdołbunowskim Centrum Kultury i Wypoczynku, Biblioteką Centralną, Szkołą Muzyczną. Jesteśmy wdzięczni księdzu Andrzejowi Ścisłowiczowi i parafianom kościoła Świętych Piotra i Pawła w Zdołbunowie, władzom lokalnym i przedsiębiorcom.
Pragnę tutaj wyróżnić aktywnych członkach naszego Towarzystwa, w szczególności Serhija Maksymczuka, Wasyla Michalewicza, Witalija Michalewicza, Oleha Daciuka, Halinę Remiszewską, Walerego Stelmaszczuka, Lubow Nikitczuk, Wiktora Miśkowa, Natalię Semeniuk, Marynę Mazurek, Innę Steciuk, Olgę Jakubczyk, Ałłę Buderacką, Michała Bedratego, Włodzimierza Datkuna, Katarzynę Datkun, Wiktorię Lech i wielu innych.
Dziś nie mogę nie wspomnieć o działaczach Towarzystwa, którzy już odeszli – Annie i Wiktorze Buderackich, Halinie Kopacz, Józefie Kryżanowskim, Józefie Nowosielskim, Jewhenii Łoś, Helenie Mirowskiej, Ludmile Popil, Jadwidze i Sazonie Ochmanach, Helenie i Michale Kozakach.
– Czego życzy Pani członkom i przyjaciołom towarzystwa z okazji jego 25-lecia?
– Polska społeczność Zdołbunowszczyzny obchodzi w roku 2021 dwa ważne jubileusze: 30 lat temu rozpoczęło się odrodzenie kościoła Świętych Piotra i Pawła, a 25 lat obchodzi Towarzystwo Kultury Polskiej. Nasz jubileusz to nie tylko święto, ale także okazja do analizy tego, co zostało zrobione, a także do planowania przyszłości. Zapewniam, że mamy wiele ciekawych planów.
Niestety jest pandemia i związane z nią ograniczenia. Dlatego życzę wszystkim w pierwszej kolejności zdrowia, pokoju i błogosławieństwa Bożego. Niech wszystko się udaje, a dzięki Towarzystwu umacnia się związek duchowy z kulturą polską i korzeniami własnego narodu.
Przy pomniku Marii Konopnickiej na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie. 2020 r.
Tekst i zdjęcia: Olga JAKUBCZYK
CZYTAJ TAKŻE:
30 LAT STOWARZYSZENIA KULTURY POLSKIEJ IM. EWY FELIŃSKIEJ NA WOŁYNIU
25 LAT TEMU ZOSTAŁA OTWARTA SOBOTNIO-NIEDZIELNA SZKOŁA PRZY POLSKIEJ ORGANIZACJI W BERESTECZKU
