W 1928 r. w składzie Lwowskiego Okręgowego Związku Piłki Nożnej powstał Wołyński Podokręg. Pierwszym prezesem Podokręgu został kpt. Tadeusz Różek z 13 Dywizji Piechoty.
Do rozgrywek w klasie A Wołyńskiego Podokręgu Piłki Nożnej, będącego jednocześnie jedną z grup klasy B Lwowskiego OZPN, przygotowywały się cztery kluby: Wojskowe Kluby Sportowe z Równego i Kowla, Polskie Towarzystwo Gimnastyczne Sokół i Żydowski Klub Sportowy Hasmonea z Równego. Poziom reprezentowany przez te drużyny był prawie jednakowy, więc każda z nich mogła pretendować do tytułu pierwszego oficjalnego mistrza województwa wołyńskiego.
Mecze inaugurujące pierwsze wołyńskie mistrzostwa w piłce nożnej odbyły się 3 czerwca. W Kowlu spotkanie dwóch klubów wojskowych zakończyło się wygraną WKS Równe (4:2). W Równem Sokół zwyciężył z Hasmoneą (3:1). Dwie bramki piłkarze Sokoła strzelili z rzutów karnych, jeszcze jedną strzelił Wałek. Gol dla Hasmonei strzelił Feldman.
W następnym tygodniu Sokół zwyciężył z WKS Równe (2:1), a Hasmonea wygrała z WKS Kowel (4:0).
Po dwóch porażkach na starcie, WKS Kowel pozyskał sobie trzech nowych piłkarzy i osiągając wynik 3:1 w meczu przeciwko liderowi rozgrywek, mógł już prawie liczyć na zwycięstwo, ale Michalski i Winogradow z podania Prozorowa wyrównali bramki – 3:3.
Po pierwszej kolejce Sokół znalazł się na czele tabeli ligowej, drugie miejsce zajął WKS Równe, który zwyciężył z Hasmoneą (4:2).
Druga kolejka mistrzostw Wołynia rozpoczęła się 1 lipca. W czwartej rundzie Sokół i WKS Równe powtórzyły wyniki pierwszej rundy: Sokół wygrał z Hasmoneą (3:1), a WKS Równe z WKS Kowel (4:2). W piątej rundzie obydwie drużyny starły się o tytuł mistrza województwa wołyńskiego.
Decydujący mecz wygrali piłkarze wojskowej drużyny największego miasta w województwie. Reporter gazety «Echo Rówieńskie» pisał: «Gra WKS’u była godna podziwu i pochwały, każdy gracz grał ponad siły walcząc zawzięcie o zaszczytny wynik dla swoich barw. A gdy dodamy jeszcze, że WKS miał 4 rezerwowych, wtedy już chyba każdy przyzna, że zwycięstwo było zasłużone». Wynik meczu – 4:2.
W ostatniej rundzie WKS Równe zwyciężył z Hasmoneą z wynikiem 5:2. Żydowski klub zajął czwarte miejsce, przed nim, na trzecim miejscu, znalazł się WKS Kowel, z którym Hasmonea tydzień wcześniej przegrała, również z wynikiem 5:2.
Ostatni mecz przeciwko Sokołowi był dla WKS Kowel wyjątkowo emocjonujący: przegrywając z wynikiem 1:4, kowelscy piłkarze zdążyli się tak zmobilizować, że strzelili jeszcze trzy bramki i wyrównali wynik do końca gry.
Najlepszym strzelcem pierwszych mistrzostw został napastnik WKS Równe Walczak, który strzelił 10 bramek. Wymieniani byli również inni strzelcy klubu: Gasiuk, Rożek i pomocnik Lisowski. Doskonałą kondycję miał także bramkarz mistrzów Kubalski oraz obrońca Łukomski, którzy grali w klubie od 1922 r.
Wśród najlepszych piłkarzy Sokoła według ówczesnej prasy znaleźli się Prozorow, Michalski, Winogradow, Szewczyk, Wałek, Polikowski i Biłousow. Piłkarze Hasmonei, którzy zwrócili na siebie uwagę reporterów, to Sawicki, Koźlik, Licht, Łatnik, bramkarz Kandelman i lider ataków dokonywanych przez drużynę, Feldman. W kowelskim klubie wojskowym wśród najlepszych byli bramkarz Chmielawski oraz wieloletni kapitan drużyny Marjan.
Rozgrywki klasy A na Wołyniu prowadzili sędziowie Pałczyński, Szpindura (obaj w Równem) oraz Bączkowski (w Kowlu).
W klasie B, w której miały zagrać cztery rezerwowe drużyny A-klasowych klubów oraz WKS Dubno i kowelska Hasmonea, pierwsze miejsce zajął WKS Równe, drugie – rezerwiści Sokoła. Do klasy A awansował WKS Dubno, który zajął trzecie miejsce.
Zwycięzcą klasy C został klub Towarzystwa Ochrony Zdrowia (TOZ) z Równego. Jego rywalami były TOZ Ostróg, dubieński klub Hakoach, druga drużyna WKS Dubno oraz łucka Hasmonea.
W Łucku sytuacja z piłką i w ogóle ze sportem nie była najlepsza. «Przegląd Wołyński» w 1928 r. pisał: «Największym hamulcem w prowadzeniu systematycznych zajęć fizyczno-wychowawczych jest brak u nas odpowiednich boisk sportowych. Wprawdzie jest dotychczas boisko wojskowe na błoniach koszarowych, lecz będąc znacznie oddalone od centrum miasta, w którym znajdują się szkoły i siedziby stowarzyszeń – trudne jest do wykorzystania. Oprócz tego nie posiada szatni i ubikacyj do przechowania przyborów sportowych». Głównym więc zadaniem w najbliższych latach była «konieczność wybudowania w Łucku przynajmniej dwóch boisk sportowych w pobliżu centrum miasta. Boiska te są niezbędne, z uwagi na to, iż w Łucku oprócz stowarzyszeń W.F. mamy sporą liczbę szkół średnich i powszechnych, z których żadna nie posiada odpowiedniego placu ćwiczebnego».
Zaznaczyć należy, że najlepszy klub piłkarski miasta – WKS Łuck – ignorował cywilne rozgrywki od 1924 r., ograniczając się tylko do udziału w mistrzostwach wojskowych oraz rozgrywkach towarzyskich.
Równe kontynuowało aktywne życie piłkarskie. Do miasta w sierpniu przyjeżdżały trzy lwowskie A-klasowe drużyny: Hasmonea 1b, Czarni 1b (skrótem 1b przy nazwie były wówczas oznaczane drugie drużyny klubów, pierwsze grały w lidze krajowej) oraz Lechia. Piłkarzy ze Lwowa gościły Sokół i Hasmonea. Rezerwiści lwowskiej Hasmonei przegrali w Równem dwa mecze: z Sokołem (0:3) oraz z rówieńską Hasmoneą (1:5). Lechia przegrała z Sokołem (1:2), ale zwyciężyła z Hasmoneą (4:2). Natomiast rezerwiści Czarnych osiągnęli w Równem takie wyniki: wygrana z Sokołem (2:1) i remis z Hasmoneą (1:1).
Sokół (Równe) i Lechia (Lwów) 13 sierpnia 1928 r.
Gra zakończyła się wynikiem 2:1 – zwyciężył Sokół (z archiwum Hordija Filipowicza).
Jesienią miejscowe A-klasowe drużyny walczyły o puchar czasopisma «Echo Rówieńskie», który w wyniku rozgrywek zdobyła Hasmonea.
Serhij HRUDNIAK
P. S. od autora: Tekst został opracowany na podstawie publikacji w prasie z roku 1928 – w czasopismach «Echo Rówieńskie» (Równe), Przegląd Sportowy» (Kraków), «Przegląd Wołyński» (Łuck), «Życie Wołynia» (Łuck). Dziękuję również za pomoc w przygotowaniu materiału Jurijowi Melnykowi i Wołodymyrowi Morozowowi (Zdołbunów) i Bogdanowi Lupie (Lwów).
Będę bardzo wdzięczny wszystkim osobom, które udzielą mi informacji o wołyńskich działaczach i piłkarzach w okresie międzywojennym, udostępnią ich zdjęcia lub dokumenty. Można mnie znaleźć na Facebooku (Serhiy Grudnyak) lub napisać do mnie na: sgrudnyak@gmail.com.
CZYTAJ TAKŻE:
ROK 1921: POCZĄTKI PIŁKI NOŻNEJ W WOJEWÓDZTWIE WOŁYŃSKIM
ROK 1922: PIERWSZE MISTRZOSTWA DLA WOŁYŃSKICH KLUBÓW
ROK 1923: AWANS WKS KOWEL DO KLASY A
ROK 1924: WKS KOWEL JEDNYM Z LIDERÓW KLASY A
WOŁYŃSKA PIŁKA W LATACH 1925–1926: PIERWSZE OSIĄGNIĘCIA SOKOŁA