Fotoreportaż poświęcam Alojzemu Krupie, nauczycielowi i komendantowi samoobrony w Wilczem.
Mrok okupacji był znośny, wydawałoby się, że jakoś można go przetrwać. Przebudzenie przyszło razem z pędzoną latem 1942 r. przez Wilcze kolumną Żydów z pobliskiej Osowy. Gnani przez schutzmanów w kierunku Koźlego, padali ze zmęczenia, a wartownicy dobijali każdego, kto nie mógł iść. W samej kolonii znaleziono 19 zabitych i pochowano ich za wsią w kierunku Borszczowej.
Stawiamy krzyż przy bardzo starej gruszy, która na pewno pamięta Polskę
Przy krzyżu
Mieszkańcy częściowo opuścili Wilcze i przenieśli się w kwietniu 1943 r. do Siedliska i Huty Stepańskiej. Pozostała jednak formacja samoobrony, która pilnowała gospodarstw, gotowa bronić, ale i w każdej chwili opuścić kolonię. Pozostając, prowadzili akcję dezinformacyjną, rozpowszechniali pogłoski o zaminowaniu całej kolonii i wysadzeniu na wypadek ataku. Było to możliwe z powodu wielkiej ilości pozostawionej w lipcu 1941 r. amunicji artyleryjskiej i bomb przez wycofującą się Armię Czerwoną.
Prostujemy przechylony, bez jednego ramienia krzyż
Krzyż koło Wilczego.
Przybycie mieszkańców Wilczego do Huty Stepańskiej w sposób znaczący wzmocniło jej samoobronę. Pierścień okrążenia wokół Huty wówczas nieustannie się zaciskał. Przybysze z Wilczego byli waleczni i odważni. To oni dali impuls do budowy umocnień i bunkrów. Nie mieli złudzeń, wiedzieli, co czeka Polaków na Wołyniu. Jedynie Halinówka i Zaułek wniosły podobne siły w obronę.
Banderowcy spalili Wilcze doszczętnie w nocy z 16 na 17 lipca 1943 r. Po upadku Huty Stepańskiej część ludności wróciła w lasy koło Wilczego. Wybudowali tam szałasy i tak koczowali. Jesienią zostali wyśledzeni i wymordowani. Zginęło kilkadziesiąt osób, najwięcej z rodziny Chorążyczewskich.
Tekst i zdjęcia: Janusz HOROSZKIEWICZ
P. S.: Zainteresowani mogą uzyskać więcej informacji pod adresem mailowym: janusz-huta-stepanska@wp.pl
CZYTAJ TAKŻE:
WYRKA. MIEJSCE KOŚCIOŁA PW. PODWYŻSZENIA KRZYŻA ŚWIĘTEGO
KOLONIA STYDYŃSKA, GMINA STYDYŃ WIELKI
STEPAŃ NAD HORYNIEM: MIEJSCE KOŚCIOŁA PW. ŚW. MICHAŁA ARCHANIOŁA
LADY – MIEJSCE SPOCZYNKU STANISŁAWA BRUSIŁY