Koszyszcze w gminie Kołki
Artykuły

Fotoreportaż dedykuję małżeństwu Mariannie i Stefanowi Żołędziewskim. Oboje urodzili się w Koszyszczach. Bezgranicznie kochali tę ziemię dzieciństwa i młodości, biedną, piaszczystą, ukwieconą i pachnącą. Zawsze wracali tam wspomnieniami.

Marianna Żołędziewska zmarła w sierpniu. Do trumny na Ostatnią Drogę zabrała kępkę trawy, którą przywiozłem Jej z Koszyszcz. Zawsze powtarzała, że jej ukochana piosenka to «Kwiaty Polskie». Niech Jej rozbrzmiewa ta melodia.

Marianna i Stefan Żołędziewscy wyprostowali mocno zawikłaną historię Koszyszcz. Okazuje się, że wiedza przekazywana w książkach i rozpowszechniana dalej jest błędna, a liczba ofiar zawyżona. Z rąk banderowców w tej wsi zginęło mniej niż 20 osób, najwięcej w czasie napadu 29 maja 1943 r. Natomiast wielu zginęło w różnych innych okolicznościach, m.in. walcząc w Wojnie Obronnej w 1939 r., służąc w Armii Czerwonej w 1941 i w Wojsku Polskim od 1944 r. lub zostało zabitych przez Niemców.

W czasie I wojny światowej w okolicach Koszyszcz walczyły Legiony Polskie pod dowództwem Józefa Piłsudskiego. W 1915 r. front zatrzymał się w tym miejscu na długie miesiące. Poległych w okolicy legionistów pochowano na cmentarzu w Koszyszczach. Do dzisiaj w Lesie Czerwińskim zachowały się rozległe okopy, które są niemym świadkiem bitew stoczonych na tej ziemi podczas I wojny światowej.

Linia frontu 1915

Żołnierze walczyli, natomiast w pobliskich wsiach, tak polskich, jak i ukraińskich, kwitła powszechna dezercja. Koło Wilczego, w nieprzebytych lasach bagiennych, Polacy urządzili coś na kształt obozu dezerterskiego. Wybudowano szałasy i ziemianki, mężczyźni spokojnie przeczekali trudne czasy. Kiedy skończyła się wojna światowa, nie wszyscy chcieli wychodzić z tej enklawy spokoju, werbowano bowiem na wojnę z bolszewikami.

W okresie międzywojennym przeszukiwano pobojowisko. Stefan Żołędziewski z kolegami szukał łusek po nabojach, które dostarczały sporego dochodu, wymieniano je w sklepach na towar.

Tekst i zdjęcia: Janusz HOROSZKIEWICZ

P. S.: Zainteresowani mogą uzyskać więcej informacji pod adresem mailowym: janusz-huta-stepanska@wp.pl

1. Przy szkole w Koszyszczach, 1935 r.

2. Jedna z klas szkolnych.

3. Wycieczka do Kielc.

4. Cmentarz Legionów Polskich w Koszyszczach.

5. Cmentarz w Koszyszczach.

6. Mapa frontu w 1915 r.

CZYTAJ TAKŻE:

NOWY CMENTARZ W STEPANIU

OŻGOWO W GMINIE STYDYŃ WIELKI

OSTRÓWKI KOŁO WYRKI

WYRKA. MIEJSCE KOŚCIOŁA PW. PODWYŻSZENIA KRZYŻA ŚWIĘTEGO

SZPITAL W OSOWIE

KOLONIA STYDYŃSKA, GMINA STYDYŃ WIELKI

PÓŁBIEDA KOŁO STYDYNIA MAŁEGO

CHOŁONIEWICZE GMINA SILNO

LADY KOŁO HUTY STEPAŃSKIEJ

STEPAŃ NAD HORYNIEM: MIEJSCE KOŚCIOŁA PW. ŚW. MICHAŁA ARCHANIOŁA

LADY – MIEJSCE SPOCZYNKU STANISŁAWA BRUSIŁY

BIAŁY KRZYŻ W SIEDLISKU

KRZYŻ «JEZU RATUJ NAS» W OMELANCE K. HUTY STEPAŃSKIEJ

HUTWIN W GMINIE STYDYŃ WIELKI

Powiązane publikacje
W Dubnie uporządkowano stary polski cmentarz
Wydarzenia
Członkowie Dubieńskiego Towarzystwa Kultury Polskiej oraz parafianie kościoła Świętego Jana Nepomucena po raz kolejny uporządkowali stary polski cmentarz przy ulicy Młyniwskiej w Dubnie.
28 marca 2024
Na uniwersytecie w Łucku otwarto polsko-ukraińską przestrzeń «Okolica»
Wydarzenia
Przestrzeń «Okolica» na Wydziale Filologii i Dziennikarstwa Wołyńskiego Uniwersytetu Narodowego im. Łesi Ukrainki jest zarówno rekreacyjna, jak i edukacyjna. Została uroczyście otwarta 28 marca.
28 marca 2024
Ukazał się nr 6 «Monitora Wołyńskiego»
Wydarzenia
Zapraszamy Państwa na łamy dzisiejszego numeru «Monitora Wołyńskiego». Piszemy w nim m.in. o rodzinnych historiach Władysława Bagińskiego z Równego, mistrzu Wielkiej Brytanii i Australii w szermierce urodzonym na Wołyniu, a także zapraszamy na rozmowę z organmistrzem Sandorem Schreinerem.
28 marca 2024
Sandor Schreiner: «Nie ma dwóch takich samych organów»
Rozmowy
W maju tego roku w kościele Świętego Jana Nepomucena w Dubnie zostaną poświęcone organy. Pierwsze i jak dotąd jedyne w całym obwodzie rówieńskim zainstalowane w latach niepodległości w czynnym kościele katolickim. Budował je organmistrz z Zakarpacia Sandor Schreiner. Proponujemy uwadze Czytelników wywiad z artystą.
27 marca 2024
Letnia szkoła języka, literatury i kultury polskiej na Uniwersytecie Śląskim
Konkursy
Szkoła Języka i Kultury Polskiej na Uniwersytecie Śląskim zaprasza na bezpłatną letnią szkołę w ramach programu Letnie kursy NAWA.
26 marca 2024
ABC kultury polskiej: Reksio i reszta ferajny
Artykuły
Niech podniesie rękę w górę każdy, kto w czasach magicznego dzieciństwa poznał animowaną opowieść zaczynającą się od słów: «Dawno, dawno temu w Krainie Deszczowców zaginął sławny badacz latających żab profesor Baltazar Gąbka. Z Krakowa wyrusza ekspedycja kierowana przez niemniej słynnego podróżnika – Wawelskiego Smoka, któremu w niebezpiecznej wyprawie towarzyszy książęcy kucharz Bartolini Bartłomiej. Ich śladem podąża tajemniczy Don Pedro...»
25 marca 2024
Uporządkowano polski cmentarz wojenny na Wołyniu
Wydarzenia
Tradycją stały się prace przy uporządkowaniu grobów na Polskim Cmentarzu Wojennym w Przebrażu. Teraz miejscowość nazywa się Hajowe. Dwa razy do roku, jesienią i przed Świętami Wielkanocnymi, przyjeżdża tu grupa inicjatywna Stowarzyszenia Kultury Polskiej im. Ewy Felińskiej na Wołyniu.
23 marca 2024
Park jako symfonia. Przy sali organowej w Równem powstanie gotycki ogród
Artykuły
W Równem publiczności zaprezentowano propozycje rozwiązań krajobrazowych i architektonicznych, które mogą zostać zrealizowane w ramach projektu «Gotycki Ogród Sali Organowej». Obejmuje on aranżację przestrzeni kulturalnej przy Sali Muzyki Kameralnej i Organowej Rówieńskiej Filharmonii Obwodowej, dawnym kościele Świętego Antoniego.
23 marca 2024
Zmasowany ostrzał Ukrainy: w nocy uszkodzono 25 gospodarstw domowych na Tarnopolszczyźnie
Wydarzenia
25 prywatnych gospodarstw domowych w kilku hromadach na Tarnopolszczyźnie zostało uszkodzonych podczas zmasowanego ostrzału Ukrainy, który odbył się w nocy z 21 na 22 marca. Poinformowały o tym podczas briefingu władze obwodu tarnopolskiego.
22 marca 2024