Parośla gmina Antonówka
Artykuły

Szlakiem Wołyńskich Krzyży wokół Huty Stepańskiej z Januszem Horoszkiewiczem.

***

Fotoreportaż poświęcam pamięci śp. Antona Dorofijowycza Kowalczuka, Ukraińca z Żółkiń. Anton urodził się w 1934 r. Mord w Parośli to były Jego wspomnienia z dzieciństwa.

Jak tylko urosła trawa na wiosnę 1943 r. pędził krowy pod Paroślę. Chodził tam sam, bo ludzie omijali to miejsce. Widział, jak przez lata pochyla się i upada krzyż na mogile, a mogiła ginie w zaroślach. W latach 70-tych postanowił ogrodzić ją płotem. Zrobił krzyż z betonu i napisał, co zapamiętał. W ten sposób uratował Miejsce Pamięci Narodowej od zapomnienia. Pokłońmy się mu nisko.

Parośla została podstępnie wymordowana przez banderowców, prawdopodobnie 9 lutego 1943 r. Każdy mord ma jednak świadków i w Parośli też tacy byli. Nasi dalecy krewni z wymordowanej rodziny Klemensa Horoszkiewicza ukrywali żydowską rodzinę Dawida Balzera w schowku pod podłogą pokoju. Ci ukrywający się Żydzi przekazali dokładny przebieg banderowskiego mordu.

Dane mi było rozmawiać z trzema naocznymi świadkami, pochodzącymi z Wydymera i Grabiny. Opisali mi przebieg wyciągania zwłok z domów i pochówku. Najbardziej uderzał odór krwi znajdującej się w domach, a Jadwiga Żarczyńska zapamiętała smugi krwi na śniegu ze zwłok zwożonych do dołu. Kazimierz Dziębowski opowiadał, jak z bratem wywoził na sankach dziecięcych zamarznięte zwłoki całej rodziny Stanisława Sadowskiego. Moi rozmówcy żyją.

Na filmie jadę moim stareńkim golfem do samej Parośli: https://www.youtube.com/watch?v=DvF4qM3gby4

Нині на місці довоєнної дороги пролягає просіка.

Tak jak przed wojną biegła droga, tak dzisiaj biegnie ta linia leśna

На кожному кроці – те, що залишилося від будинків.

Na każdym kroku widać pozostałości po domach, takie kopce prostokątne

Тут ростуть також старі фруктові дерева.

Rosną też dawne drzewa owocowe

Фруктові дерева на території колишніх господарств.

Drzewa owocowe, przydomowe

Тут проходила дорога через центр села.

Tędy biegła droga przez środek wsi

Могила в Парослі. Загорожа оточує не все місце поховання.

Mogiła w Parośli. Ogrodzenie nie obejmuje jednak całej jej powierzchni

Хрест, зроблений та встановлений Антоном Дорофійовичем Ковальчуком.

Krzyż wykonany przez Antona Dorofijowycza Kowalczuka

Пам’ятна дошка, встановлена поляками.

Tablica wykonana przez Polaków

Антон Дорофійович Ковальчук. Про нього ми напишемо в репортажі з Видимера.

Anton Dorofijowycz Kowalczuk, o Nim napiszę jeszcze w reportażu o Wydymerze

Tekst i zdjęcia: Janusz HOROSZKIEWICZ

P. S.: Zainteresowani mogą uzyskać więcej informacji pod adresem mailowym: janusz-huta-stepanska@wp.pl

CZYTAJ TAKŻE:

WOŁYŃ JAK CHLEB POWSZEDNI. FOTO

OMELANKA – UROCZYSKO KLIMOWE

ROMASZKOWO, GMINA STYDYŃ WIELKI

HAŁY W GMINIE ANTONÓWKA, POWIAT SARNY

CHOŁONIEWICZE – DÓŁ ŚMIERCI

GRABINA, GMINA ANTONÓWKA

CHOŁONIEWICZE – STUDNIA, DÓŁ ŚMIERCI

HUTA SZKLANA (MYDZKA) GMINA STYDYŃ WIELKI

Powiązane publikacje
Borek koło Huty Stepańskiej
Artykuły
Szlakiem Wołyńskich Krzyży wokół Huty Stepańskiej z Januszem Horoszkiewiczem.
11 czerwca 2018
Ugły w gminie Stepań
Artykuły
Szlakiem Wołyńskich Krzyży wokół Huty Stepańskiej z Januszem Horoszkiewiczem.
14 maja 2018
Wydymer w gminie Antonówka
Artykuły
Szlakiem Wołyńskich Krzyży wokół Huty Stepańskiej z Januszem Horoszkiewiczem.
23 stycznia 2018
Chołoniewicze gmina Silno
Artykuły
Szlakiem Wołyńskich Krzyży wokół Huty Stepańskiej z Januszem Horoszkiewiczem.
05 września 2017
Huta Szklana (Mydzka) gmina Stydyń Wielki
Artykuły
Szlakiem Wołyńskich Krzyży wokół Huty Stepańskiej z Januszem Horoszkiewiczem.
13 lutego 2017
Grabina, gmina Antonówka
Artykuły
Szlakiem Wołyńskich Krzyży wokół Huty Stepańskiej z Januszem Horoszkiewiczem.
12 grudnia 2016
Chołoniewicze – Dół śmierci
Artykuły
Szlakiem Wołyńskich Krzyży wokół Huty Stepańskiej z Januszem Horoszkiewiczem.
25 listopada 2016
Hały w gminie Antonówka, powiat Sarny
Artykuły
Szlakiem Wołyńskich Krzyży wokół Huty Stepańskiej z Januszem Horoszkiewiczem.
14 listopada 2016
Romaszkowo, gmina Stydyń Wielki
Artykuły
Szlakiem Wołyńskich Krzyży wokół Huty Stepańskiej z Januszem Horoszkiewiczem.
31 października 2016