Rafałówka w powiecie Sarny
Artykuły

Parafia w Rafałówce powstała w 1925 r. Wybudowano tu kościół pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła oraz plebanię.

Tak, jak w Antonówce, cmentarz w Rafałówce zlokalizowano przy cmentarzu wojennym. Pomimo kilkunastu lat jego funkcjonowania pochowano na nim wielokroć mniej zmarłych niż w oddalonych kilka kilometrów od Rafałówki Dołach Śmierci, w których w ciągu kilku dni znalazło miejsce ostatniego spoczynku 2700 zamordowanych Żydów.

Getto w Rafałówce ogrodzone było drutem kolczastym i pilnowane przez uzbrojonych wartowników. Zza drutów wyglądały wychudzone postacie głodnych ludzi. Jadący od strony Polic przejeżdżali tuż koło getta. Handel z zamkniętymi tam Żydami, choć zakazany, był jedynym źródłem ich zaopatrzenia. Polegał na wymianie: w zamian za żywność Żydzi oddawali swoją odzież, obuwie, naczynia, biżuterię i ostatnie dolary. Ukraińscy wartownicy z oddziału Schutzmannschaft mieli wtedy swoje złote żniwa. Kiedy Żydzi nie mieli już co wymieniać, w getcie nastały głód i śmierć. Niewielu Żydów miało odwagę i siłę, by próbować ucieczki, a kiedy w sierpniu 1942 r. prowadzono ich na zagładę, stracili wszelką nadzieję.

Po Stefanię Sosnowską z Wyrki, wtedy kilkunastoletnią panienkę, przybiegła jej koleżanka, córka sąsiada. «Jedź z nami do Rafałówki» – powiedziała. Pośród innych wozów droga szybko minęła, sąsiad niedługo załatwiał sprawę. Schutzmani sprzedali mu szafę po Żydach, chłopi pomogli załadować i zaraz jechali z powrotem, żeby czasem coś się nie wydarzyło. Refleksje przyszły, kiedy z wozu rozładowali szafę i trzeba było wymyć stężałą krew, która obficie wypełniała jej wnętrze. Później Stefania Sosnowska zrozumiała również prorocze słowa niemieckiego żołnierza, który przyglądał się biernie załadunkowi szafy. Ten po polsku, w gwarze śląskiej, powiedział do sąsiada: «A po tobie kto to będzie brał?»

Nie mogąc jednocześnie w jednym tekście opisać historii kościoła i parafii oraz wspomnieć o zagładzie Żydów, wybrałem opowieść o zagładzie. Niemniej zwracam się do władz Rafałówki o uczczenie lub o umożliwienie uczczenia symbolicznym krzyżem miejsca kościoła i pozostawienie ostatnich przedwojennych nagrobków jako świadków historii.

Janusz HOROSZKIEWICZ

P. S.: Zainteresowani mogą uzyskać więcej informacji pod adresem mailowym: janusz-huta-stepanska@wp.pl

1. Dokładnie tu był kościół w Rafałówce

2. Po lewej stronie był kościół w Rafałowce

3. Cmentarz w Rafałówce

4. Rafałówka. Po prawej znajduje się cmentarz

5. Nagrobek żołnierski na cmentarzu w Rafałówce.

6. Nagrobek żołnierski na cmentarzu w Rafałówce.

CZYTAJ TAKŻE: 

ANTONÓWKA NAD HORYNIEM

NIERUCZE W GMINIE SILNO

CMENTARZ W WYRCE

WILCZE W GMINIE SILNO

KOSZYSZCZE W GMINIE KOŁKI

NOWY CMENTARZ W STEPANIU

 

 

Powiązane publikacje
Rodzinne historie: «Nigdy nie ukrywaliśmy, że jesteśmy Polakami»
Artykuły
«Polską kulturę od małego miałem we krwi. Nasza rodzina nigdy nie ukrywała, że jesteśmy Polakami. Nawet nie wyobrażam sobie, by było inaczej» – mówi Władysław Bagiński, prezes Towarzystwa Kultury Polskiej na Rówieńszczyźnie im. Władysława Reymonta.
29 marca 2024
W Dubnie uporządkowano stary polski cmentarz
Wydarzenia
Członkowie Dubieńskiego Towarzystwa Kultury Polskiej oraz parafianie kościoła Świętego Jana Nepomucena po raz kolejny uporządkowali stary polski cmentarz przy ulicy Młyniwskiej w Dubnie.
28 marca 2024
Na uniwersytecie w Łucku otwarto polsko-ukraińską przestrzeń «Okolica»
Wydarzenia
Przestrzeń «Okolica» na Wydziale Filologii i Dziennikarstwa Wołyńskiego Uniwersytetu Narodowego im. Łesi Ukrainki jest zarówno rekreacyjna, jak i edukacyjna. Została uroczyście otwarta 28 marca.
28 marca 2024
Ukazał się nr 6 «Monitora Wołyńskiego»
Wydarzenia
Zapraszamy Państwa na łamy dzisiejszego numeru «Monitora Wołyńskiego». Piszemy w nim m.in. o rodzinnych historiach Władysława Bagińskiego z Równego, mistrzu Wielkiej Brytanii i Australii w szermierce urodzonym na Wołyniu, a także zapraszamy na rozmowę z organmistrzem Sandorem Schreinerem.
28 marca 2024
Sandor Schreiner: «Nie ma dwóch takich samych organów»
Rozmowy
W maju tego roku w kościele Świętego Jana Nepomucena w Dubnie zostaną poświęcone organy. Pierwsze i jak dotąd jedyne w całym obwodzie rówieńskim zainstalowane w latach niepodległości w czynnym kościele katolickim. Budował je organmistrz z Zakarpacia Sandor Schreiner. Proponujemy uwadze Czytelników wywiad z artystą.
27 marca 2024
Letnia szkoła języka, literatury i kultury polskiej na Uniwersytecie Śląskim
Konkursy
Szkoła Języka i Kultury Polskiej na Uniwersytecie Śląskim zaprasza na bezpłatną letnią szkołę w ramach programu Letnie kursy NAWA.
26 marca 2024
ABC kultury polskiej: Reksio i reszta ferajny
Artykuły
Niech podniesie rękę w górę każdy, kto w czasach magicznego dzieciństwa poznał animowaną opowieść zaczynającą się od słów: «Dawno, dawno temu w Krainie Deszczowców zaginął sławny badacz latających żab profesor Baltazar Gąbka. Z Krakowa wyrusza ekspedycja kierowana przez niemniej słynnego podróżnika – Wawelskiego Smoka, któremu w niebezpiecznej wyprawie towarzyszy książęcy kucharz Bartolini Bartłomiej. Ich śladem podąża tajemniczy Don Pedro...»
25 marca 2024
Uporządkowano polski cmentarz wojenny na Wołyniu
Wydarzenia
Tradycją stały się prace przy uporządkowaniu grobów na Polskim Cmentarzu Wojennym w Przebrażu. Teraz miejscowość nazywa się Hajowe. Dwa razy do roku, jesienią i przed Świętami Wielkanocnymi, przyjeżdża tu grupa inicjatywna Stowarzyszenia Kultury Polskiej im. Ewy Felińskiej na Wołyniu.
23 marca 2024
Park jako symfonia. Przy sali organowej w Równem powstanie gotycki ogród
Artykuły
W Równem publiczności zaprezentowano propozycje rozwiązań krajobrazowych i architektonicznych, które mogą zostać zrealizowane w ramach projektu «Gotycki Ogród Sali Organowej». Obejmuje on aranżację przestrzeni kulturalnej przy Sali Muzyki Kameralnej i Organowej Rówieńskiej Filharmonii Obwodowej, dawnym kościele Świętego Antoniego.
23 marca 2024