Rodzinne historie
Artykuły

Jakie są rodzinne historie najstarszych Polaków z obwodu wołyńskiego, rówieńskiego i tarnopolskiego? Jaki był zbiorowy wizerunek polskiej wspólnoty zamieszkującej te i sąsiednie tereny w czasie trudnego XX wieku? O tym będziemy pisać w naszej nowej rubryce.

Dzisiaj na łamach «Monitora Wołyńskiego» zaczynamy nową rubrykę – «Rodzinne historie». Publikacje te ukażą się dzięki projektowi «Rodzinne historie Polaków z obwodu wołyńskiego, rówieńskiego i tarnopolskiego». W rzeczywistości będzie on dotyczył znacznie szerszych terenów, gdyż Polacy mieszkający obecnie we wspomnianych wyżej obwodach często pochodzą z innych regionów Ukrainy (jak na przykład bohaterka pierwszego tekstu Alina Rogozińska, która urodziła się na Syberii w rodzinie wywiezionej z obwodu żytomierskiego), a nawet z terenów dzisiejszej Polski oraz Białorusi lub wcześniej mieszkali i pracowali w innych obwodach.

Z miejscowymi Polakami specjalnie dla «Monitora Wołyńskiego» będzie spotykał się historyk, dr Serhij Hładyszuk, posiadający doświadczenia rozmów ze świadkami historii w projektach «Wołyń 1943. Pojednanie przez trudną pamięć», «Shtetl Routes. Obiekty żydowskiego dziedzictwa kulturowego w turystyce transgranicznej» oraz «Obertyn – opowieści o życiu miasteczka przed 1956 r.».

Swoimi opowieściami i wspomnieniami już podzielili się z nim Polacy z Kowla i Tarnopola, Kamienia Koszyrskiego i Łucka. Przed nim podróże do innych miast i wsi oraz nowe rodzinne historie o zawierusze wojennej i trudnych czasach powojennych, represjach i sowieckiej rzeczywistości, a także o teraźniejszości miejscowej polskiej wspólnoty. O przetrwaniu i wzajemnej pomocy, człowieczeństwie, rodzinnych pamiątkach, współżyciu z przedstawicielami innych narodowości, a nawet o tym, jak Polacy na Syberii śpiewali ukraińskie piosenki ludowe i grali w ukraińskim teatrze.

«Każda rodzinna historia jest wyjątkowa, ale naszych bohaterów łączy to, że mimo różnych życiowych trudności wszyscy oni czczą pamięć przodków i pielęgnują ich tradycje» – mówi dr Serhij Hładyszuk.

Projekt «Rodzinne historie Polaków z obwodu wołyńskiego, rówieńskiego i tarnopolskiego» jest wspierany ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w ramach konkursu Polonia i Polacy za Granicą 2021. Jego realizacja jest możliwa dzięki projektowi Fundacji Wolność i Demokracja «Polska Platforma Medialna Wschód».

RH Rogozinska 6

Na zdjęciu z archiwum rodzinnego Aliny Rogozińskiej jej rodzice na Syberii (ojciec – drugi po lewej w drugim rzędzie, mama – trzecia po lewej)

Natalia DENYSIUK

Powiązane publikacje
Rodzinne historie: «Kontynuuję dzieło swojego rodu»
Artykuły
«Teraz jestem najstarsza w rodzinie. Poczułam się odpowiedzialna, dlatego usiadłam i zaczęłam spisywać, co pamiętam. Potrzebuję tego, żeby uświadomić sobie, kim jestem» – mówi 77-letnia Ludmyła Płotnikowa z Łucka. Dziś opowiada nam historię swojej rodziny.
23 lutego 2024
Rodzinne historie: «Gdybym poszła do kościoła, to jeszcze bym zaśpiewała»
Artykuły
Leokadia Trusz urodziła się i przez całe życie mieszka na Wołyniu. Podzieliła się z nami historią swojej rodziny, która przeplata się z przeszłością regionu – równie skomplikowaną i czasami tragiczną.
09 lutego 2024
Rodzinne historie: Długa droga do wiary
Artykuły
Eduard Perec był pierwszym organistą kościoła Świętego Antoniego w Zbarażu po wznowieniu nabożeństw w świątyni na początku lat 90. W wieku dorosłym został ochrzczony w tej parafii i cały czas pozostaje jej wiernym. Dziś opowiada nam o swojej rodzinnej historii i drodze do wiary.
26 stycznia 2024
Rodzinne historie: Fryzowie z Ihrowicy
Artykuły
Rodzina Piotra Fryza, prezesa Polskiego Centrum Kultury i Edukacji im. prof. Mieczysława Krąpca w Tarnopolu, pochodzi ze wsi Ihrowica w obwodzie tarnopolskim. Mój rozmówca opowiada o swoich korzeniach, wyzwaniach, z którymi jego rodzina musiała się zmierzyć w czasie II wojny światowej, i trudnej adaptacji do sowieckiej rzeczywistości.
08 grudnia 2023
Rodzinne historie: Prawnuczka powstańca styczniowego
Artykuły
Maria Pustelnik z rodu Chudzickich jest prawnuczką uczestnika Powstania Styczniowego, założycielką i od 30 lat niezmienną prezes Polsko-Ukraińskiego Kulturalno-Oświatowego Towarzystwa im. Adama Mickiewicza w Czortkowie. «Walczyłam o niego» – mówi o odnowionym z jej inicjatywy polskim cmentarzu wojskowym w mieście. Dzisiaj opowiada nam historię swojej rodziny.
24 listopada 2023
Rodzinne historie: Wszystko zaczęło się od kościoła
Artykuły
«Mnie jako Polaka ukształtowała moja rodzina z obu stron. Nawet mój dziadek Józef Piejko i babcia Paulina Uniłowska, którzy zmarli jeszcze przed moim urodzeniem, ale których losy poznałem szukając swoich korzeni, mieli ogromny wpływ na moją polskość» – mówi Jan Piejko, prezes Nadzbruczańskiego Stowarzyszenia Kultury i Języka Polskiego, które działa w Husiatynie i Sidorowie w obwodzie tarnopolskim.
26 października 2023
Rodzinne historie: «Mamie nie wpisano w dowodzie, że jest Polką»
Artykuły
Julia Wołkowa jest organistką dominikańskiego kościoła Świętego Stanisława w Czortkowie, córką śp. Anny Wołkowej, wieloletniej zastępczyni prezesa Polsko-Ukraińskiego Kulturalno-Oświatowego Towarzystwa imienia Adama Mickiewicza. W domu zbudowanym przez jej pradziadka rozmawialiśmy o najważniejszych momentach w dziejach jej rodziny w XX–XXI w.
13 października 2023
Rodzinne historie: Organistka kościoła Świętego Antoniego w Zbarażu
Artykuły
Wiktoria Dowhal jest organistką kościoła Świętego Antoniego w Zbarażu, kierowniczką chóru «Cordium», aktywną członkinią Polskiego Towarzystwa Kulturalno-Oświatowego «Zbaraż». Jej przodkowie – Barczyńscy, Solscy, Soleccy i Zalescy – mieszkali w Załużu i Dobrowodach na Tarnopolszczyźnie. Dziś opowiada nam dzieje swojej rodziny w XX–XXI w.
29 września 2023
Rodzinne historie: Dom, w którym mieszkamy do dziś
Artykuły
W 1945 r. znaczną część rodziny Marii Tkacz z Tarnopola wysiedlono do Polski. W pierwszych latach liczyli, że wszystkie te przesiedlenia są tymczasowe i że wkrótce wszyscy wrócą do swoich domów. Pani Maria opowiada nam rodzinne historie Fostyków, Rojów i Leszczyszynów.
15 września 2023