Henryk Mikołaj Górecki większość swojego życia poświęcił muzyce. Była ona jego wielką miłością oraz wyrazem wiary w Boga i dobry porządek świata.
Stworzył wiele genialnych utworów, które przenoszą nas w świat duchowy stojący zdecydowanie wyżej od naszego przyziemnego zabiegania o sprawy doczesne.
Przyszły kompozytor urodził się w Czernicy koło Rybnika 6 grudnia 1933 r. Dzieciństwa nie miał łatwego: gdy miał 2 lata zmarła mu matka. Jego ojciec i macocha zabraniali chłopcu grać na ulubionym pianinie matki. Potem wybuchła II wojna światowa. Jednak wszystkie trudności życiowe nie stłumiły jego zamiłowania i pasji do muzyki. Po wojnie najpierw uczył się w Szkole Muzycznej w Rybniku, potem w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Katowicach i w końcu w Paryżu.
W latach 50. i 60. Górecki w swoich kompozycjach stosował technikę dodekafoniczną, serialną i sonorystyczną. Kompozytor został zauważony w 1958 r., kiedy na Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Współczesnej «Warszawska Jesień» zaprezentował utwór «Epitafium» do słów polskiego poety Juliana Tuwima. Potem odniósł dwa znaczące sukcesy: zdobył I nagrodę za utwór «Monologhi» na Konkursie Młodych Kompozytorów Związku Kompozytorów Polskich w roku 1960 oraz I nagrodę na paryskim II Biennale Młodych w 1961 r. za «I Symfonię 1959 op. 14».
Na początku lat 70. twórczość kompozytora zaczęła się zmieniać. Wtedy powstały utwory o wielkich rozmiarach, na orkiestrę, chór mieszany i głosy solowe: «Ad Matrem» op. 29 – poświęcony matce artysty, II Symfonia «Kopernikowska» na sopran i baryton solo, chór mieszany i orkiestrę, «Totus tuus» op. 60 dedykowany Janowi Pawłowi II, dla którego te słowa były mottem pontyfikatu, psalm «Beatus vir» op. 38 na baryton solo, chór mieszany i wielką orkiestrę wykonany podczas pamiętnej pierwszej podróży Jana Pawła II do Polski w 1979 r., tej, która zapoczątkowała zmiany i zwiastowała powstanie «Solidarności» w 1980 r. – 40. rocznicę jej założenia Polska obchodzi w tym roku.
Górecki napisał wówczas także «Symfonię pieśni żałosnych». Ten utwór kilkanaście lat później przyniósł kompozytorowi niezwykłą sławę na całym świecie. Stało się to dzięki płycie z udziałem amerykańskiej sopranistki Dawne Upshaw i angielskiej orkiestry London Sinfonietty pod dyrekcją Davida Zinmana – amerykańskiego dyrygenta i skrzypka. Płyta wydana przez amerykańską wytwórnię Nonesuch w 1992 r. odniosła ogromny sukces finansowy.
W następnych latach kompozytor stworzył szereg utworów mających swe źródło w religii i w motywach ludowych na chór mieszany «a cappella». Wśród nich «Amen» op. 35 i «Szeroka woda» op. 39, «Totus tuus» op. 60, a także «Pięć pieśni kurpiowskich». Z utworów instrumentalnych ogromną popularność zyskał dedykowany Elżbiecie Chojnackiej «Koncert na klawesyn lub fortepian i orkiestrę smyczkową» op. 40 z roku 1980.
Kompozytor zmarł 12 listopada 2010 r. w Katowicach. Jego pamięci poświęcony został Festiwal Kompozytorów Polskich w Bielsku-Białej w październiku 2011 r. oraz wiele koncertów w Polsce i w różnych filharmoniach na całym świecie. Między innymi w pierwszą rocznicę śmierci artysty, 8 listopada 2011 r., w Le Poisson Rouge w Nowym Jorku odbył się głośny koncert «Henryk Mikołaj Górecki in memoriam» w wykonaniu zespołów Jack Quartet oraz Ensamble Signal pod batutą dyrygenta Brada Lubmana. Zagrano tam «Małe Requiem dla pewnej Polki op. 66» oraz «Kwartet smyczkowy nr 2 op. 64 Quasi una Fantasia».
Rodzinny Śląsk i Podhale, to dwa światy twórcy oratorium «Santctus Adalbertus op. 71», które bardzo pokochał. Był zafascynowany twórczością Karola Szymanowskiego i muzyką góralską. W jego pracy niezwykle ważne były też pieśni religijne, takie jak «Pieśni Maryjne» i «Pieśni kościelne». Przestawiają one różnorodność i głębię poszukiwań duchowych człowieka w ciągu całej historii jego życia na Ziemi i odzwierciedlają bardzo silną wiarę kompozytora w Boga i więź duchową ze Stwórcą świata.
Muzyka Henryka Góreckiego jest przepojona duchowym pięknem, wiarą w Boga, w porządek i harmonię świata, ale znajdujemy w niej także smutek przemijania i poczucie utraty wszystkiego, czym żyjemy podczas swojej ziemskiej wędrówki. Tę muzykę trzeba odkryć, wejść w jej duchowy wymiar, posmakować koniecznie w świecie, który atakuje nas coraz bardziej płytkimi (w większości) piosenkami.
Henryk Górecki nie miał łatwego życia: wcześnie stracił matkę, jego staw biodrowy został uszkodzony, przeżył okrucieństwo II wojny światowej, sprzeciw ojca i macochy, gdy chciał kształcić się muzycznie; ustąpił z funkcji rektora Państwowej Szkoły Muzycznej w Katowicach, gdy władze komunistyczne nie pozwoliły mu na pełną autonomię. Na szczęście zwyciężyła jego pasja i poświęcenie muzyce, siła woli i wiara w to, co robi oraz wsparcie ludzi na całym świecie, którzy poznali się na wielkości jego twórczości. Dzięki temu możemy przeżyć wspaniałe chwile słuchając utworów artysty w Internecie i na żywo, jeśli ktoś ma możliwość i okazję.
Jeśli chcesz znaleźć się w świecie muzyki Henryka Mikołaja Góreckiego, wejdź na początek w te linki, a one poprowadzą cię dalej:
https://www.youtube.com/watch?v=Mcfy3UmnyDY
https://www.youtube.com/watch?v=xP0StmMvMaE
https://www.youtube.com/watch?v=GT-fogvEMTs
https://www.youtube.com/watch?v=Wb73v05adG4
Wiesław PISARSKI,
nauczyciel języka polskiego skierowany do Kowla przez ORPEG
CZYTAJ TAKŻE:
ABC KULTURY POLSKIEJ: ROMAN INGARDEN – FENOMENALNY POLSKI FILOZOF
ABC KULTURY POLSKIEJ: TADEUSZ KANTOR – ŻYCIE, MIŁOŚĆ, PRZEMIJANIE I ŚMIERĆ
ABC KULTURY POLSKIEJ: IRENA SANTOR – WIELKA DAMA POLSKIEJ PIOSENKI
ABC KULTURY POLSKIEJ: SIĘGNIJ PO UTWORY LEOPOLDA TYRMANDA
ABC KULTURY POLSKIEJ: PONADCZASOWA AGNIESZKA OSIECKA
ABC KULTURY POLSKIEJ: JACEK KACZMARSKI – BARD «SOLIDARNOŚCI»
ABC KULTURY POLSKIEJ: ANDRZEJ WAJDA – REŻYSER PRACOHOLIK, REŻYSER SPEŁNIONY