ABC kultury polskiej: Marek Kondrat – teatr, kino i wino
Artykuły

W filmie zadebiutował, kiedy miał 11 lat. Kinomaniacy z mojego pokolenia pamiętają «Historię żółtej ciżemki» z roku 1961, w której zagrał chłopca o imieniu Wawrzek. Potem jako nastolatek wystąpił jeszcze w filmie «Między brzegami» i w kultowym serialu z lat 60. «Wojna domowa».

Marek Kondrat pochodzi z rodziny artystycznej: jego ojciec Tadeusz i wujek Józef byli aktorami. Studiował w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie. Po ukończeniu nauki przez rok pracował w Teatrze Śląskim, by potem przejść do Teatru Dramatycznego w Warszawie. Następnie przeniósł się do Teatru Nowego i zaraz potem powrócił do Teatru Dramatycznego. W latach 1992–1999 pracował w Teatrze Ateneum.

Na swoim koncie ma wiele wspaniałych ról. Miałem przyjemność widzieć go w rolach Żołnierza, Chirurga, Kramarza i Pana le Pelletier w «Kubusiu Fataliście» Denisa Diderota w reżyserii Witolda Zatorskiego oraz w roli Laertesa w «Hamlecie» Williama Szekspira reżyserowanym przez Gustawa Holoubka w roku 1979.

Na kilku scenach teatralnych stworzył wspaniałe kreacje, podziwiane przez krytyków i widzów. Wystąpił między innymi jako Piotr Wysocki w «Nocy listopadowej» Stanisława Wyspiańskiego w reżyserii Macieja Prusa, hrabia Szarm w «Operetce» Witolda Gombrowicza, czy Neron w sztuce Edwarda Radzińskiego «Teatr czasów Nerona i Seneki» w reżyserii Jacka Zembrzuskiego.

Kondrat zagrał także w wielu sztukach w Teatrze Telewizji, między innymi w komediach Aleksandra Fredry «Rewolwer» i «Mąż i żona» w reżyserii Jana Świderskiego, w «Kordianie» i «Mazepie» Juliusza Słowackiego w reżyserii Gustawa Holoubka, w «Emigrantach» Sławomira Mrożka w reżyserii Kazimierza Kutza.

Pojawił się też na deskach teatrów francuskich, ale nie uważał tego za coś najbardziej wartościowego. W jednym z wywiadów powiedział: «Czuję się związany uczuciowo z moją ojczyzną, ja tak jej nienawidzę, że ją kocham, albo odwrotnie. Jestem uwikłany. Byłaby możliwość ucieczki, bo tamten świat mnie kupuje, ale ja duszą, ciałem i całym moim nieszczęściem jestem tu. I tu pewnie zdechnę mimo wszystkich marzeń, żeby mieszkać w Toskanii».

Bardzo lubił teatr, ale jednak uważał, że więcej udało mu się dokonać w filmie. Jego debiutem profesjonalnym, po ukończeni studiów, był «Koniec wakacji» Stanisława Jędryki. Następnie pojawiły się głośne «Zaklęte rewiry» w reżyserii Janusza Majewskiego, za które otrzymał nagrodę czasopisma «Film» oraz Nagrodę im. Zbyszka Cybulskiego.

W filmie «Zaklęte rewiry»

Polubili go słynni polscy reżyserzy. W latach 70. i 80. grał w filmach Andrzeja Wajdy, Janusza Majewskiego, Janusza Zaorskiego, Wojciecha Marczewskiego, Marka Koterskiego, Krzysztofa Zanussiego i Jacka Bromskiego. Niezapomniane role stworzył w obrazach «Smuga cienia», «Lekcja martwego języka», «Dreszcze», «Człowiek z żelaza», «Danton», «Dom wariatów».

W 1985 r. zagrał żołnierza austro-węgierskiego w filmie «CK Dezerterzy», który demaskował absurdy wojny. W 1988 r. wystąpił w pierwszej polskiej operze mydlanej «W labiryncie». W 1992 r. zagrał Ola w «Psach», którą to rolą zaczął swój kolejny rozdział kariery – granie w filmach gangsterskich, sensacyjnych i kryminalnych. Najbardziej znane z nich to: «Ekstradycja», «Ekstradycja II» i «Operacja Samum».

W filmie «CK Dezerterzy»

Zagrał też w niezwykle popularnych komediach: «», «Straszny sen Dzidziusia Górkiewicza», «Pułkownik Kwiatkowski» i «Pieniądze to nie wszystko». Jego znaczące role kończące karierę aktorską to rola króla Jana Kazimierza w «Ogniem i mieczem» w reżyserii Jerzego Hoffmana, Hrabiego w inscenizacji «Pana Tadeusza» w reżyserii Andrzeja Wajdy i rola Adasia Miauczyńskiego w dwóch filmach Marka Koterskiego: «Dzień świra» i «Wszyscy jesteśmy Chrystusami».

W 2007 r. Marek Kondrat zdecydował się zakończyć karierę aktorską i zająć się winami, których jest miłośnikiem. Można go zobaczyć na YouTubie, gdzie ze znawstwem mówi o tych szlachetnych trunkach. Wrócił także do poezji i nagrał audiobook z sonetami Williama Szekspira. Czyta też audiobook pod tytułem «Filozofia wina» autorstwa węgierskiego filozofa i pisarza Beli Hamvasa, człowieka którego życie przypadło na dwie wielkie wojny, przeżył bombardowanie domu, wygnanie z kraju i zakaz publikacji.

W wywiadach powtarza, że jest człowiekiem spełnionym, szczęśliwym, że najważniejsze dla niego jest to, co dzieje się tu i teraz. Cieszy się życiem, rzeczami, które sprawiają przyjemność człowiekowi. Myśli o sobie, żeby być dobrym dla innych.

Wiesław Pisarski,
nauczyciel języka polskiego skierowany do Kowla przez ORPEG

Na głównym zdjęciu: Klatka z filmu o winie autorstwa Marka Kondrata

Powiązane publikacje
ABC kultury polskiej: Reksio i reszta ferajny
Artykuły
Niech podniesie rękę w górę każdy, kto w czasach magicznego dzieciństwa poznał animowaną opowieść zaczynającą się od słów: «Dawno, dawno temu w Krainie Deszczowców zaginął sławny badacz latających żab profesor Baltazar Gąbka. Z Krakowa wyrusza ekspedycja kierowana przez niemniej słynnego podróżnika – Wawelskiego Smoka, któremu w niebezpiecznej wyprawie towarzyszy książęcy kucharz Bartolini Bartłomiej. Ich śladem podąża tajemniczy Don Pedro...»
25 marca 2024
ABC kultury polskiej: Kazimierz Wierzyński – awangardowy artysta, poeta frontowy
Artykuły
Postać Kazimierza Wierzyńskiego jest wyjątkowym przykładem tego, że patriotyzm niczego nie ogranicza, nie narzuca jednej konkretnej roli, czy martyrologii. Czy można być równocześnie i awangardowym artystą, naruszającym normy ówczesnej poezji, i «poetą frontowym», zawsze gotowym walczyć o Polskę? Kazimierz Wierzyński taki właśnie był…
29 lutego 2024
ABC kultury polskiej: Antoine Cierplikowski – najsłynniejszy fryzjer świata
Artykuły
Wielkie pokazy mody znanych projektantów organizowane w XXI wieku na wzór spektakularnych przedstawień nie dziwią ani nie zaskakują już nikogo. Ogólnoświatowe konkursy mistrzów grzebienia i nożyczek także są wyjątkowymi artystycznymi przedsięwzięciami. Droga do takiego postrzegania pracy ludzi kojarzących się tylko ze zwykłym rzemiosłem szycia i strzyżenia nie była ani prosta, ani usłana różami.
07 lutego 2024
ABC kultury polskiej: Kornel Makuszyński – pisarz z uśmiechem w herbie
Artykuły
Kornel Makuszyński urodził się w Stryju w 1884 r. Tam też rozpoczął naukę w miejscowym gimnazjum. Nie dane jednak było mu zostać absolwentem tej szkoły, ponieważ już po pierwszej klasie został z niej relegowany.
25 stycznia 2024
ABC kultury polskiej: Sanah – piosenkarka skazana na wielki sukces
Artykuły
15 sierpnia 2023 r. zagrała piękny koncert na Stadionie Śląskim w Chorzowie, potem wystąpiła jeszcze na Stadionie Narodowym im. Kazimierza Górskiego w Warszawie i w końcu zachwyciła widzów na Polsat Plus Arenie w Gdańsku. W minionym roku wszędzie zapełniła stadiony po brzegi. Jej piosenek łącznie słuchało ponad 170 tysięcy widzów.
23 stycznia 2024
ABC kultury polskiej: Dominik Połoński – wiolonczelista niezłomny
Artykuły
Był genialnym i wybitnym wiolonczelistą. Przez zły los został naznaczony piętnem śmierci w samym środku swojej kariery. Wszystko przez nowotwór mózgu i kolejne ciężkie operacje. Był jedynym na świecie muzykiem, który grał na wiolonczeli, używając tylko prawej ręki. W jednym z wywiadów stwierdził zdecydowanie: «Pokonałem raka mózgu jedynie dla wiolonczeli».
10 stycznia 2024
ABC kultury polskiej: Wiesław Ochman – najwybitniejszy wśród wybitnych
Artykuły
Wiesław Ochman urodził się krótko przed II wojną światową, w roku 1937. Jego ojciec został aresztowany przez Niemców w roku 1944 i nikt więcej o nim niczego się nie dowiedział. Syn już nigdy nie zobaczył ojca. Wychowywała go matka, która zaszczepiła w nim zainteresowania artystyczne.
03 stycznia 2024
ABC kultury polskiej: Muzyka w Krakowie
Artykuły
Europejska Stolica Kultury to miasto naszego kontynentu wybrane przez Unię Europejską, które w ciągu jednego roku ma możliwość zaprezentowania wszelkich aspektów i obszarów życia kulturalnego samego miasta, regionu a także państwa. Aby otrzymać tak zaszczytne i zobowiązujące wyróżnienie miasta kandydackie muszą spełnić wiele warunków przewidzianych w aktach prawnych kodyfikacji unijnej.
01 grudnia 2023
ABC kultury polskiej: Gustaw Holoubek – czarodziej polskiej sceny teatralnej
Artykuły
Umiał zagrać każdą rolę, jaką życie zawodowe przed nim postawiło: Andrzeja Keniga z filmu «Prawo i pięść» z niezwykłą piosenką śpiewaną przez Edmunda Fettinga, Gustawa-Konrada w «Dziadach», króla Władysława Jagiełłę i Kordiana. Był niezwykłym aktorem i człowiekiem. Umiał przekazać w każdej swojej roli uniwersalne prawdy o człowieku i świecie.
20 listopada 2023