Szlakiem Wołyńskich Krzyży wokół Huty Stepańskiej z Januszem Horoszkiewiczem.
***
Fotoreportaż poświęcam pamięci Stanisława Kałużnego z Borka. Opowiadał mi, jak wyciągał zamordowanych spod lodu na rzeczce Mielnica. Napiszę jednak o innych osobach i wydarzeniach nie mniej tragicznych.
Edward Kalus z Borka (kolonia Borek została spalona w Krwawą Noc z 16 na 17 lipca 1943 r.) wykształcił się przed wojną. Pani Chamcowa zatrudniła Go w swoim majątku Butejki jako agronoma. Genia Jucewicz z Huty Stepańskiej była z biednej, wielodzietnej rodziny po zmarłym gajowym Adamie, do tego Jej matka była ciężko chora. Nieprzeciętna uroda i wielka pracowitość nie wystarczały, aby matka Edwarda zaakceptowała Ich miłość. Spotykali się potajemnie, czasem Genia przychodziła do majątku.
Misza Lender, Ukrainiec ze Stepania, kolegował się z Edwardem, mieli nawet wspólne zdjęcie zrobione na łódce w Stepaniu.
Banderowcy przyszli do Butejek 7 lutego 1943 r. Kazali przynieść do dużego pokoju kloc i topór. Wykonali egzekucję, odrąbując głowy zarządcy gospodarstwa Eugeniuszowi Sokołowskiemu, jego żonie Zofii, ich córce Marii po mężu Bratkowskiej, która była w zaawansowanej ciąży, ich synowi – trzyletniemu Andrzejowi – i Geni Jucewicz. Misza był katem Edwarda Kalusa. Parośla nie była pierwsza, najpierw mordowano w Janówce i Butejkach.
Genię i Edwarda przywieziono do Huty Stepańskiej i tam Ich pochowano. Matka Edwarda nawet po śmierci nie pozwoliła pochować ich we wspólnym grobie, co wywołało wielkie oburzenie uczestników pogrzebu. Pozostałych pochowano w Stepaniu na Nowym Сmentarzu.
Przydrożny krzyż – jedyny świadek po kolonii Borek. Ukrainka z Butejek wita nowy krzyż
Krzyż uroczyście poświęcił o. Wołodymyr Hałucha. 18 lipca 2009 r.
Ks. bp Marcjan Trofimiak, ordynariusz łucki, modli się przy krzyżu
Nowy krzyż w Borku
Edward Kalus. Zdjęcie zrobione 4 czerwca 1938 r. w Stepaniu
Tekst i zdjęcia: Janusz HOROSZKIEWICZ
P. S.: Zainteresowani mogą uzyskać więcej informacji pod adresem mailowym: janusz-huta-stepanska@wp.pl
CZYTAJ TAKŻE:
WOŁYŃ JAK CHLEB POWSZEDNI. FOTO
ROMASZKOWO, GMINA STYDYŃ WIELKI
HAŁY W GMINIE ANTONÓWKA, POWIAT SARNY
CHOŁONIEWICZE – STUDNIA, DÓŁ ŚMIERCI
HUTA SZKLANA (MYDZKA) GMINA STYDYŃ WIELKI
HUTA STEPAŃSKA – KRZYŻ JEZU RATUJ NAS
HUTA MYDZKA, GMINA STYDYŃ WIELKI
OBÓRKI TRUSIEWICZOWSKIE, GMINA KOŁKI
WYRKA. MIEJSCE KOŚCIOŁA PW. PODWYŻSZENIA KRZYŻA ŚWIĘTEGO
KOLONIA STYDYŃSKA, GMINA STYDYŃ WIELKI
STEPAŃ NAD HORYNIEM: MIEJSCE KOŚCIOŁA PW. ŚW. MICHAŁA ARCHANIOŁA
LADY – MIEJSCE SPOCZYNKU STANISŁAWA BRUSIŁY
KRZYŻ «JEZU RATUJ NAS» W OMELANCE K. HUTY STEPAŃSKIEJ
KAMIONKA STARA, PARAFIA HUTA STEPAŃSKA
HUTA STEPAŃSKA – NOWY CMENTARZ