ABC kultury polskiej: Kazimierz Sichulski, malarz z duszą kabareciarza
Artykuły

Jest takie magiczne miejsce w Krakowie, które każdy turysta lub przypadkowy przechodzień, przynajmniej raz, odwiedzić powinien. Wprawdzie nie uściśniemy już osobiście dłoni Tadeusza Boya-Żeleńskiego.

Nie zostaniemy przywitani obraźliwą mową powitalną, albowiem taka tu panowała tradycja, przez Jana Augusta Kisielewskiego, ani też nie usmaruje nas farbami Kazimierz Sichulski. Jednak na pewno dotkniemy magii, która niezauważoną aurę w tym miejscu rozpościera.

Mowa oczywiście o słynnej krakowskiej kawiarni - «Jamie Michalika» – mieszczącej się przy ulicy Floriańskiej 45, w której swoją siedzibę miał najsłynniejszy kabaret Młodej Polski – «Zielony Balonik». Wnętrze wprawdzie jest jak najbardziej kawiarniane, z pluszowymi, zielonymi kanapami, przyciężkimi fotelami i stołami oraz przyćmionym światłem leniwie sączącym się spod witrażowych abażurów.

Jednak każdy zauważy jego odmienność od wszystkich znanych mu tego typu miejsc. Już na pierwszy rzut oka dostrzeżemy niezwykłe, ni to obrazy, ni to freski zdobiące ściany «Jamy Michalika». Nieco dziwne, nieco karykaturalne, może czasem wielce groteskowe, ale magiczne i fascynujące.

Jednym z mistrzów pędzla, którzy ozdabiali przestrzeń lokalu, był Kazimierz Sichulski. To on wraz z Karolem Fryczem w 1910 r., podczas remontu kawiarni, namalował na ścianie «Sąd Ostateczny», nawiązujący do fresku Michała Anioła z Kaplicy Sykstyńskiej. Różnica polegała na tym, że na malowidle pojawiły się postacie z kabaretu i do tego całkiem nagie.

Przypomnijmy, że był to początek XX wieku. Dopiero po interwencji właściciela przybytku, aby nie gorszyć gromadzącej się publiczności, artyści zgodzili się domalować swoim golasom bieliznę. Innym szczególnym obrazem Sichulskiego, jaki możemy w tym miejscu zobaczyć, to «Kabaret szalony», na którym artysta przedstawił karykatury rozbawionych członków «Zielonego Balonika» sunących w radosnym, unoszącym się nad krakowskim Rynkiem korowodzie.

sichulski 1

Kabaret «Zielonego Balonika», 1908 r. Public domain

Kazimierz Sichulski to jeden z najbardziej znanych malarzy, rysowników i grafików Młodej Polski. Artysta, dzięki swojej fascynacji folklorem, a zwłaszcza huculszczyzną, pozostawił po sobie niezwykle bogatą kolekcję płócien, rysunków i szkiców dokumentujących ten niezwykły obszar kultury.

Swój talent artystyczny rozwijał na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych pod kierunkiem tak wspaniałych mistrzów jak: Leon Wyczółkowski, Stanisław Wyspiański i Józef Mehoffer. W czasie studiów Sichulski wraz z Fryderykiem Pautschem wybrał się na wycieczkę na Huculszczyznę. Wrócił z niej zakochany po uszy i absolutnie dozgonnie we wszystkim, co z tym regionem było związane.

sichulski 2

Huculska drużka, 1906 r. Public domain

Niebywałą fascynację huculskimi obrzędami, strojem, religijnymi tradycjami można odnaleźć na wielu płótnach malarza. Ponadto utrwalał, jakże piękne, pejzaże oraz martwe natury. Ten wyjątkowy artysta zasłynął także jako znakomity karykaturzysta. Tę formę doprowadził wręcz do perfekcji posługując się wyraźnym, czarnym konturem. Te dowcipne rysunki zachwycały zwięzłą i jednocześnie żartobliwą charakterystyką postaci potraktowanych przez artystę z łagodną uszczypliwością.

Wernisaże tych prac Sichulskiego zawsze przyciągały tłumy. Wystawa wizerunków członków galicyjskiego parlamentu została przyjęta w Wiedniu jako wydarzenie kulturalno-towarzyskie. Osiemdziesiąt karykatur najwybitniejszych ministrów, posłów, dziennikarzy narodowości niemieckiej, polskiej, czeskiej, włoskiej, słoweńskiej i ukraińskiej podziwiały rzesze widzów.

sichulski 3

Karykatura Kornela Makuszyńskiego, 1910 r. Public domain

Styl Kazimierza Sichulskiego, jak na Młodą Polskę przystało, ukształtowała wiedeńska secesja. Łagodne, miękkie, giętkie linie podkreślone plamami nasyconego koloru sprawiają, że patrząc na prace tego artysty odpoczywamy odpływając gdzieś za siedem gór i rzek, aby rozum i serce oddać we władanie bliżej nieokreślonych marzeń.

sichulski 4

Anioł, rok nie znany. Public domain

Gabriela WOŹNIAK-KOWALIK,
nauczycielka skierowana do Łucka i Kowla przez ORPEG

CZYTAJ TAKŻE:

ABC KULTURY POLSKIEJ: WOJCIECH GERSON – CZŁOWIEK RENESANSU

ABC KULTURY POLSKIEJ: MARIA JAREMA – ABSTRAKCJA JEST WOLNOŚCIĄ

ABC KULTURY POLSKIEJ: WILCZY MALARZ

ABC KULTURY POLSKIEJ: EDWARD DWURNIK – MISTRZ SZCZEGÓŁU

ABC KULTURY POLSKIEJ: WIELKANOC NA PŁÓTNACH MISTRZÓW

ABC KULTURY POLSKIEJ: PAPCIO CHMIEL

ABC KULTURY POLSKIEJ: WITOLD PRUSZKOWSKI – SPÓŹNIONY ROMANTYK POLSKIEGO MALARSTWA

ABC KULTURY POLSKIEJ: ŚWIĄTECZNE OBRAZY

ABC KULTURY POLSKIEJ: TRZY RAZY NOAKOWSKI

Powiązane publikacje
ABC kultury polskiej: Reksio i reszta ferajny
Artykuły
Niech podniesie rękę w górę każdy, kto w czasach magicznego dzieciństwa poznał animowaną opowieść zaczynającą się od słów: «Dawno, dawno temu w Krainie Deszczowców zaginął sławny badacz latających żab profesor Baltazar Gąbka. Z Krakowa wyrusza ekspedycja kierowana przez niemniej słynnego podróżnika – Wawelskiego Smoka, któremu w niebezpiecznej wyprawie towarzyszy książęcy kucharz Bartolini Bartłomiej. Ich śladem podąża tajemniczy Don Pedro...»
25 marca 2024
ABC kultury polskiej: Kazimierz Wierzyński – awangardowy artysta, poeta frontowy
Artykuły
Postać Kazimierza Wierzyńskiego jest wyjątkowym przykładem tego, że patriotyzm niczego nie ogranicza, nie narzuca jednej konkretnej roli, czy martyrologii. Czy można być równocześnie i awangardowym artystą, naruszającym normy ówczesnej poezji, i «poetą frontowym», zawsze gotowym walczyć o Polskę? Kazimierz Wierzyński taki właśnie był…
29 lutego 2024
ABC kultury polskiej: Antoine Cierplikowski – najsłynniejszy fryzjer świata
Artykuły
Wielkie pokazy mody znanych projektantów organizowane w XXI wieku na wzór spektakularnych przedstawień nie dziwią ani nie zaskakują już nikogo. Ogólnoświatowe konkursy mistrzów grzebienia i nożyczek także są wyjątkowymi artystycznymi przedsięwzięciami. Droga do takiego postrzegania pracy ludzi kojarzących się tylko ze zwykłym rzemiosłem szycia i strzyżenia nie była ani prosta, ani usłana różami.
07 lutego 2024
ABC kultury polskiej: Kornel Makuszyński – pisarz z uśmiechem w herbie
Artykuły
Kornel Makuszyński urodził się w Stryju w 1884 r. Tam też rozpoczął naukę w miejscowym gimnazjum. Nie dane jednak było mu zostać absolwentem tej szkoły, ponieważ już po pierwszej klasie został z niej relegowany.
25 stycznia 2024
ABC kultury polskiej: Sanah – piosenkarka skazana na wielki sukces
Artykuły
15 sierpnia 2023 r. zagrała piękny koncert na Stadionie Śląskim w Chorzowie, potem wystąpiła jeszcze na Stadionie Narodowym im. Kazimierza Górskiego w Warszawie i w końcu zachwyciła widzów na Polsat Plus Arenie w Gdańsku. W minionym roku wszędzie zapełniła stadiony po brzegi. Jej piosenek łącznie słuchało ponad 170 tysięcy widzów.
23 stycznia 2024
ABC kultury polskiej: Dominik Połoński – wiolonczelista niezłomny
Artykuły
Był genialnym i wybitnym wiolonczelistą. Przez zły los został naznaczony piętnem śmierci w samym środku swojej kariery. Wszystko przez nowotwór mózgu i kolejne ciężkie operacje. Był jedynym na świecie muzykiem, który grał na wiolonczeli, używając tylko prawej ręki. W jednym z wywiadów stwierdził zdecydowanie: «Pokonałem raka mózgu jedynie dla wiolonczeli».
10 stycznia 2024
ABC kultury polskiej: Wiesław Ochman – najwybitniejszy wśród wybitnych
Artykuły
Wiesław Ochman urodził się krótko przed II wojną światową, w roku 1937. Jego ojciec został aresztowany przez Niemców w roku 1944 i nikt więcej o nim niczego się nie dowiedział. Syn już nigdy nie zobaczył ojca. Wychowywała go matka, która zaszczepiła w nim zainteresowania artystyczne.
03 stycznia 2024
ABC kultury polskiej: Muzyka w Krakowie
Artykuły
Europejska Stolica Kultury to miasto naszego kontynentu wybrane przez Unię Europejską, które w ciągu jednego roku ma możliwość zaprezentowania wszelkich aspektów i obszarów życia kulturalnego samego miasta, regionu a także państwa. Aby otrzymać tak zaszczytne i zobowiązujące wyróżnienie miasta kandydackie muszą spełnić wiele warunków przewidzianych w aktach prawnych kodyfikacji unijnej.
01 grudnia 2023
ABC kultury polskiej: Gustaw Holoubek – czarodziej polskiej sceny teatralnej
Artykuły
Umiał zagrać każdą rolę, jaką życie zawodowe przed nim postawiło: Andrzeja Keniga z filmu «Prawo i pięść» z niezwykłą piosenką śpiewaną przez Edmunda Fettinga, Gustawa-Konrada w «Dziadach», króla Władysława Jagiełłę i Kordiana. Był niezwykłym aktorem i człowiekiem. Umiał przekazać w każdej swojej roli uniwersalne prawdy o człowieku i świecie.
20 listopada 2023